Zelfaanbidding als nieuwe religie. Dit thema stond centraal op de conferentie die Bijbels Beraad MV op woensdag 26 juni organiseerde. Een uniek moment om drie buitenlandse sprekers te ontmoeten en samen na te denken over dit zo belangrijke thema. Tussen de 500 en 600 mensen bezochten deze bijeenkomst. Een korte impressie.

Lezing 1 Understanding the Strange New World

De historicus en theologisch hoogleraar in de VS schetste de ontwikkeling van ‘zelfaanbidding’ aan de hand van drie jaartallen. Omstreeks 1250 werd het leven in een agrarische dorpsgemeenschap helemaal voor je bepaald. De seizoenen bepaalden welk werk je deed en je maakte onlosmakelijk onderdeel uit van de gemeenschap. Een reis van meer dan 40 km was een uitzondering in een mensenleven. Men dacht toen helemaal niet na over de vraag ‘wie ben ik’. Dat werd bepaald door jouw plek in de gemeenschap. De verplichtingen tegenover elkaar bepaalden je identiteit.

In 1522 doorbrak Christoph Froschauer de vastentijd door samen met Huldrych Zwingli in Zürich een gebraden worst te eten. Hiermee doorbraken ze de kerkelijke kalender. Ook het ontstaan van stedelijke gemeenschappen leidde ertoe dat er ruimte ontstond om eigen keuzes te maken. Stedelingen waren minder afhankelijk van het ritme van de natuur. De vraag ‘wie ben ik’ begint dan al complexer te worden.

In onze tijd proberen we de natuur te onderwerpen aan onszelf. Je moet zelf je leven vormgeven, kiezen met wie je omgaat en welke dingen je doet. De eindeloze keuzemogelijkheden zorgen ervoor dat iedereen op zoek moet naar een antwoord op de vraag ‘wie ben ik’. Het missen van vaste structuren leidt ertoe dat we vastheid in onszelf gaan zoeken. Zo ontstaat zelfaanbidding, als een nieuwe religie.

Lezing 2 The War of the Worldviews

In de tweede lezing dacht Sharon James met ons na over de ‘War of the Worldviews’. Zij schreef hierover het inmiddels vertaalde boek Leugens en Waarheid. James stelde dat de filosofen in de afgelopen 200 jaar drie leugens vertelden: er is geen Schepper en geen oordeel; er is geen absolute moraliteit; er is geen ultieme waarheid.

Het onderkennen van leugens lijkt soms moeilijk. Gods Woord spreekt echter dat we de boom aan zijn vruchten kennen. Dat is nog steeds zo. “Slechte ideeën dragen bittere vruchten”, aldus de onderzoekster van Christian Institute. Die bittere vruchten zijn dat de menselijke waardigheid, vrijheid, moraal en welzijn aangetast worden. Ook het levenseinde van de ideologen laat vaak iets van die bittere vrucht zien.

Lezing 3 Living in the Strange New World

Heiliging is het antwoord op de ontheiliging van de mens. Het instrument daarvoor is de kerk, aldus Trueman in zijn tweede lezing. De prediking moet daarom een samenhangend geheel zijn en theologisch antwoord geven op de vragen van nu. Volgens de hoogleraar is op dit moment de kernvraag ‘wat betekent het om mens te zijn?’. Een goede, geordende liturgie laat mensen beseffen dat het leven niet om hen draait. Samen zing je de lof van God, samen onderwerp je je aan de tucht van Gods wet, samen ontvang je de genade van het Evangelie.

Tenslotte moeten we weer leren wat echte vriendschappen zijn. Vriendschappen worden in deze tijd snel seksueel ingekleurd, terwijl ieder mens vriendschap nodig heeft. Ook de gastvrijheid zouden we opnieuw moeten beoefenen, in een wereld waarin de mensen zich eenzaam en verlaten voelen.

Lezing 4 The right and need to speak and believe

De laatste lezing werd uitgesproken door mw. Päivi Räsänen, de Finse politica die vervolgd wordt vanwege haar uitspraken over de Bijbelse visie op homoseksualiteit. Zij stelt dat de Finse samenleving vijandiger geworden is tegen het christendom, omdat de kerk zich te weinig heeft uitgesproken. Hierdoor worden Bijbelse termen als zonde niet meer begrepen. Maarten Luther zei, aldus de spreekster: “Als u gelooft, moet u zich uitspreken. Als u zich uitspreekt, moet u lijden. Want geloof, belijdenis en kruis zijn samen het lot van een christen.”

Presentatie boekenserie

Na de beide lezingen van dr. Carl Truemen was er ruimte om vragen te stellen. De bevlogen spreker wist hierbij een dieper begrip te geven van de besproken onderwerpen én een praktische vertaalslag te maken.

Aan het begin van de middag presenteerde Bijbels Beraad MV samen met KOC Diensten het eerste deel van een nieuwe serie boekjes. In de serie ‘Scheppingsorde m/v Vandaag’ verscheen als eerste het boekje Man/Vrouw. In 20 vragen en antwoorden worden de belangrijkste vragen over het man- en vrouw-zijn op een eenvoudige manier behandeld.

De lezingen zijn via Youtube terug te kijken.