Het NRC publiceerde vandaag een explosief artikel over de Gomarus in Gorinchem. ‘School duwt kinderen ongevraagd uit de kast’, luidt de kop. Ernaast staat een suggestieve foto van de school, gefotografeerd door het ijzeren hek bij het plein. De suggestie is duidelijk: op deze gesloten school spelen zich achter de tralies afschuwelijke toestanden af.
Inmiddels buitelen de reacties over elkaar heen en is de ophef weer enorm. In de Tweede Kamer reageert men ‘boos en verbijsterd’. Bij de VVD krijgt men er ‘rillingen van’, D’66 vindt het ‘zeer onveilig, afschuwelijk en verwerpelijk’, volgens de PVV moeten ‘de meeste verantwoordelijken zich doodschamen voor wat ze hun kwetsbare leerlingen aandoen’, en de PvdA noemt het ‘intens verdrietig en traumatisch voor de leerlingen’. Ook demissionair minister Slob reageerde al: ‘Leerlingen opsluiten en verplicht uit de kast laten komen is absoluut onaanvaardbaar’. Hij stuurt de inspectie op pad om ‘te bekijken welke acties noodzakelijk zijn’.
Reactie Gomarus
Het is waar dat dingen die niet goed gegaan zijn zoveel mogelijk hersteld en voorkomen dienen te worden. Maar het is ook goed om eerst na te gaan wat er nu precies gebeurd is. De voorzitter van het college van bestuur van de Gomarus, Chris Flikweert, reageerde direct met een statement en werd inmiddels geïnterviewd door het Reformatorisch Dagblad. Zijn toelichting is helder. Daarbij is duidelijk dat hij met zijn rug tegen de muur staat omdat hij deels geconfronteerd wordt met anonieme verhalen die niet verifieerbaar zijn. Hij spreekt pijn en spijt uit over wat mis is gegaan, maar benadrukt dat de school er de achterliggende jaren alles aan heeft gedaan om te werken aan een veilig schoolklimaat. Bovendien legt hij het beleid van de school uit.
Terecht wijst hij erop dat de school meer dan gemiddeld gewaardeerd wordt wanneer het gaat om door leerlingen ervaren veiligheid van het schoolklimaat, zoals blijkt uit regelmatige externe onderzoeken die gepubliceerd worden. De Gomarus staat ook bekend als een school waar leerlingen goede prestaties behalen en die op veel aspecten uitstekend scoort.
Betrokkenen vertellen dat er met enige regelmaat zijn op de school in de achterliggende jaren themabijeenkomsten en toerustingsbijeenkomsten georganiseerd over seksuele diversiteit en seksualiteit. Daarbij spraken regelmatig mensen uit eigen ervaring over hun worsteling met homoseksuele gevoelens. Dat gebeurde in een sfeer van openheid en respect. Kortom, de Gomarus maakt niet alleen op papier werk van veiligheid. Het thema seksuele diversiteit krijgt er gewoon veel aandacht.
Feiten en fictie
Het valt op dat de ophef er nu over gaat dat de school leerlingen zou ‘dwingen’ om uit de kast te komen. Dat is bijna ironisch, want tot op heden was het verwijt vooral dat leerlingen op reformatorische scholen niet uit de kast zouden mógen komen. Bij lezing van het artikel wordt duidelijk dat de werkelijkheid genuanceerder is dan de kop suggereert. Het lijkt te gaan om enkele leerlingen die op school al uit de kast waren gekomen, maar dit nog niet met hun ouders hadden gedeeld. Tegelijk onderhielden ze op school openlijk een relatie en hielden zich daarmee niet aan de schoolregels. Dat plaatste de school uiteraard voor een dilemma.
Dat een school het als haar plicht ziet om ouders te informeren over het wel en wee van hun kinderen is volstrekt normaal. Uiteraard moet dit tactvol, rustig en in goed overleg met de leerlingen gebeuren in een setting van vertrouwen. Het is onduidelijk of dat ook zo gebeurd is op de Gomarus. Als dat niet het geval was dan is dat te betreuren. Maar het zou pas echt vreemd zijn geweest als de school het voor de ouders verborgen had willen houden.
Het NRC-artikel is gekruid met sappige details die het verhaal kracht moeten bijzetten. Biologieboekjes waarin geknipt zou worden, diverse uitspraken die leraren gedaan zouden hebben, zinnetjes uit enkele lesboeken, zwangere leerlingen, voorbeelden van pesten, racistische uitspraken en nog meer. Zaken die in allerlei vormen op alle scholen voor kunnen komen. Waarbij er weinig moeite gedaan lijkt te zijn om feiten te onderscheiden van fictie. Daar waar Chris Flikweert aangeeft dat wat gezegd wordt feitelijk niet juist is wordt dat wel vermeld, maar leidt het niet tot correcties van onjuistheden. Dat is kwalijk. Helemaal in het licht van zorgvuldigheid. Vertrouwenspersonen mogen immers niet vertellen wat leerlingen in vertrouwen met hen delen. Daardoor kan hoor- en wederhoor maar gedeeltelijk plaatsvinden. Die kanttekening raakt een bestuurder maar niet minder het artikel van de NRC-journalist. Het beeld over een kwetsbare situatie is echter neergezet.
Veilig schoolklimaat
Wat valt er te leren van de discussie rondom de Gomarus? Het is in ieder geval een aansporing voor iedere reformatorische school om met onverminderde inzet te blijven werken aan een veilige omgeving voor jongeren. Voor alle jongeren trouwens. Niet alleen diegene met homoseksuele gevoelens, maar zij in hun kwetsbaarheid wel in het bijzonder. Ingrediënten hiervoor zijn onder meer: een warm liefdevol schoolklimaat, eerlijk onderwijs op het gebied van seksualiteit en identiteit, strenge sancties op pesten, goede toerusting van docenten, zorgvuldig beleid voor leerlingen die over hun homoseksuele gevoelens willen spreken, duidelijke regels voor gedrag op school en een goede open relatie met ouders. Ouders zijn en blijven eerstverantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Scholen hebben hierin een dienende taak in het verlengde van de opvoeding thuis.
Ideologische strijd
Reformatorische scholen moeten er op rekenen dat zij onder vuur blijven liggen, wat zij ook doen. Uiteindelijk gaat het al lang niet meer om veiligheid op school. Het probleem zit dieper. Het enkele feit dat op een school Bijbelse opvattingen over huwelijk, identiteit, seksualiteit en geslacht worden uitgedragen, voorgeleefd en nagestreefd, is de steen des aanstoots. Iedere school die dit doet, hoe goed, veilig, liefdevol en warm ook, kan hetzelfde overkomen als de Gomarus overkwam. Incidenten die als handvat gebruikt kunnen worden zijn er altijd wel te vinden. Het is een kwestie van prijsschieten. En het jachtseizoen is in volle gang. Niet de Bijbel is de norm maar de individuele zelfexpressie moet ongehinderd plaats kunnen vinden.
Dit alles raakt op dit moment primair reformatorische scholen, maar andere scholen die zich eveneens op de Bijbel baseren moeten niet denken buiten schot te kunnen blijven. Omdat de ideologische strijd steeds heftiger gevoerd wordt, is het van tweeën één. Wie zich (op allerlei terrein) wil blijven beroepen op de Bijbel moet op aanvallen voorbereid zijn. Wie zich aanpast aan de wensen van de liberale meerderheid verliest uiteindelijk iedere reden om zich christelijk te noemen. En dan is er méér verloren…
Gods trouw
Laten scholen blijven staan voor Bijbelse principes. Aanhoudend gebed voor bestuurders en docenten van scholen die nu vol in de branding staan is nodig, zodat zij staande mogen blijven. De Heere geve dat gebed niet minder voor opgroeiende kinderen en hun ouders, en ook voor de jongeren die in het NRC-artikel aan het woord kwamen en zich beschadigd voelen.Wat er ook gebeurt, het blijft gelden wat bij doopbedieningen in reformatorische kerken vaak gezongen wordt: ‘God zal Zijn waarheid nimmer krenken, maar eeuwig Zijn verbond gedenken. Zijn Woord wordt altoos trouw volbracht, tot in het duizendste geslacht.’ Hoe lang er nog vrijheid van onderwijs zal zijn in Nederland weten we niet. Maar Gods verbond houdt altijd stand.
