Leestijd: 9 minuten

Je bent man, maar voelt je vrouw. Wat nu? De medische wereld en de tijdgeest roepen: laat je geslacht aanpassen. De Bijbel zegt iets anders. Over het ontstaan van het transgenderisme, de wetenschappelijke bezwaren ertegen en de Bijbelse visie op het omgaan met transgendergevoelens schreef dr. P. de Vries vorige maand onderstaand artikel. Klik hier voor het origineel.

Omslag in de cultuur
In minder dan twee generaties is binnen de Westerse samenleving een totaal nieuwe visie op huwelijk en seksualiteit ontstaan. Eeuwenlang was in de samenleving het merendeel ervan overtuigd dat seksualiteit alleen binnen het huwelijk tussen een biologische man en biologische vrouw plaats hoort en dat een huwelijk de bereidheid vooronderstelt om als man en vrouw samen kinderen te ontvangen. Wanneer er van deze norm afgeweken werd, dan werd dit zelfs als zonde aangevoeld.

Dat is een groot verschil met de huidige samenleving, waarin huwelijk en seksualiteit steeds verder van elkaar losgemaakt worden. Deze omslag begon in de jaren zestig van de vorige eeuw en de ontwikkeling gaat nog steeds verder. Er wordt niet alleen ruimte gevraagd voor een andere visie op huwelijk en seksualiteit, maar daarnaast is ook een sterke lobby op gang gekomen om de veranderende visie te aanvaarden. Als normen in de samenleving bepaald worden door de meerderheid van dat moment, is er geen sprake meer van een vaste normering.

De macht van de taal
In de ontwikkelingen rondom gender speelt taal een belangrijke rol. Waarom? Omdat woorden die gebruikt worden gedachten sturen en de wijze waarop mensen denken beïnvloeden. Simpel gezegd: woor­den zijn een vorm van onderwijs. Daarom is de strijd om heel de samenleving te vervreemden vooral een oorlog over woorden en niemand begrijpt die beter dan de media. Zij weten beter dan wie ook dat mensen anders gaan denken als zij andere woorden gaan gebruiken. Sinds de taalfilosofie van Wittgenstein is dit gemeengoed geworden op de universiteit, vooral bij de sociaal-maatschappelijke vakken.

Omdat de overheid het huwelijk geherdefinieerd heeft, staat iedereen onder druk mee te gaan met deze nieuwe definitie en zijn taalgebruik erop aan te passen. De echtgenoot van een man kan ook een man zijn en een schoondochter kan met een vrouw gehuwd zijn. Door dit taalgebruik over te nemen treedt vervreemding op ten opzichte van de Bijbelse boodschap. Een christen behoort daarom ook in zijn taalgebruik aan te sluiten bij de Bijbelse noties over man en vrouw en publiekelijk niet mee te gaan met deze herdefiniëring van taal. Er staat veel op het spel.

Eigen gevoelens bepalend
Werd er eerst maatschappelijk ruimte gevraagd voor alternatieve samenlevingsvormen en relaties, inmiddels is wat mensen over zichtzelf denken centraler komen te staan en wordt er gesproken van de lhbti-beweging. Het gaat om een pluriforme beweging die uit verschillende groepen bestaat met verschillende belangen en zienswijzen. Een gemeen­schappelijke factor is de afwijzing van de klassieke visie op huwelijk en seksualiteit.

Na het opkomen voor volkomen maatschappelijke aanvaarding van homoseksuele relaties, zien we nu dat de gedachte gepropageerd wordt dat gender geen biologisch gegeven is. Het biologische geslacht en gender worden nadrukkelijk onderscheiden. De hele tweedeling man-vrouw zou een maatschappelijke constructie zijn. Of men man dan wel vrouw is, zou niet alleen door de biologisch sekse worden bepaald, maar vooral door hoe men voelt in het leven te staan.

Wat houden transgendergevoelens in?
Bij transgendergevoelens is er geen sprake van een lichamelijke stoornis, maar voelt men zich qua geslacht niet thuis in het lichaam dat men heeft. Het is van belang te weten dat er een kleine groep personen is die een DSD-stoornis (Disorder of Sexual Development) heeft. Men mist een geslachtschromosoom, men heeft een extra geslachtschromosoom of het mannelijke Y-chromo­soom functioneert niet goed. Lichamelijk is dan niet eenduidig of men man dan wel vrouw is. Operaties zijn in deze gevallen nodig. In deze situatie kan men tot op zekere hoogte van een toewijzen van geslacht spreken.

De Deen Einar Wegener liet als eerste in 1930 zijn geslacht van man naar vrouw aanpassen. Nu horen we er steeds meer van. Een mannelijk collega zou kunnen zeggen dat hij vrouw is geworden. Een echtpaar heeft niet langer twee dochters en een zoon, maar twee zoons en een dochter. Opvallend is dat tot voor enkele jaren het vooral mannen waren die worstelende met transgendergevoelens. Inmiddels is er sprake van een explosieve stijging van meisjes en jonge vrouwen die man willen worden. Dit suggereert een verband tussen het heersende culturele klimaat dat invloed heeft op het ontstaan of activeren van transgender­gevoelens. Abigail Schier heeft daarop gewezen in haar boek ”Irreverssible Damage”. Dit sluit niet uit dat er een percentage mannen en vrouwen is dat zich niet thuis voelt in eigen lichaam zonder dat er sprake is van een hype.

Bekend is dat een goede begeleiding er bij 80 tot 95 procent van hen die zich afvragen of zij een lichaam van het juiste geslacht hebben toe leidt dat deze gevoelens verdwijnen. Het feit dat een jongen of meisje minder past in bepaalde culturele conventies over gedrag van jongens en meisje, mag niet zomaar tot de conclusie leiden dat zo’n jongen of meisje met transgendergevoelens heeft te maken.

Transitie. Wat het betekent en de gevolgen
Nederland loopt voorop in het aanbieden van geslachtsaanpassende behandelingen. Daarbij moeten we denken aan hormoonbehandeling, vaak gevolgd door aanpassende operaties. De prijs voor deze behandeling kan onvruchtbaarheid zijn. Dat is in het licht van de Schrift al een aanwijzing dat deze weg niet moet worden ingeslagen. Daarbij komt dat wanneer iemand genetisch een man of een vrouw is, hij of zij dat altijd blijft. Hormoonbehandelingen en operaties brengen geen verandering in het chromosomenmateriaal aan. Wie een ‘aanpassing’ ondergaat, is zijn hele verdere leven op hormonen aangewezen, want het lichaam wil zichzelf herstellen. Zo gauw men daarmee stopt, keren de kenmerken van het genetische en biologische geslacht terug. Daarbij komt dat de kans op zelfdoding –die bij transseksuelen behoorlijk groot is– na transitie niet minder wordt.

Inmiddels kan men in Nederland ook bij de burgerlijke stand zijn geslacht laten veranderen. Oorspronkelijk kon dat alleen als er sprake was van een medische behandeling. Er is een wetsvoorstel in voorbereiding waarbij ook die voorwaarde vervalt. Men hoeft geen profeet te zijn om te begrijpen dat dit los van hoe men staat tegenover Bijbelse normen en waarden voor allerlei problemen gaat zorgen. Dat verklaart dat ook mensen die volstrekt seculier zijn zich zorgen maken over deze ontwikkeling.

Dat geldt bijvoorbeeld voor de Culemborgse juriste en feministe Caroline Franssen. Zij brengt onder andere het volgende naar voren: „Mensen moeten wakker worden. Wordt het wetsvoorstel aangenomen, dan kan iedere man zich als vrouw laten registreren. Een zedendelinquent zal van deze mogelijkheid graag gebruikmaken, want er is dan geen controle meer op. Vrouwen zullen hem moeten toelaten op plaatsen waar mannen nu niet welkom zijn. Ik denk aan vrouwengevangenissen en blijf-van-mijn-lijfhuizen, maar ook aan meer alledaagse ruimtes als toiletten en kleedkamers. Van vrouwen wordt verwacht dat ze allerlei concessies doen om mannen tegemoet te komen, maar mijn idee is: laat biologische mannen gewoon naar mannenruimten gaan.”

Het wetsvoorstel betekent volgens Franssen ook het einde van de vrouwensport: „Als mannen hun geslacht op papier kunnen veranderen, kunnen ze als vrouw deelnemen aan wedstrijden en zullen vrouwen nergens meer winnen. Heb je als mannelijke gewichtheffer weinig succes, dan kun je wel als transvrouw scoren. Mannen zijn nu eenmaal sterker, dus feitelijk betekent dit de afschaffing van de vrouwensport.”

Wetenschappelijke bezwaren
Ook wetenschappers tekenen bezwaren aan. De laatste jaren wordt steeds meer bekend over de medische verschillen tussen man en vrouw. Kennis van die verschillen, bijvoorbeeld bij een hartaanval, kan levens redden. Heeft men zich onder een ander geslacht laten registreren dan het bio­logische geslacht, dan kan dat in levensbedreigende situaties gevaarlijk zijn, omdat het biologische geslacht niet direct bekend is.

Carole Hooven die als hoogleraar evolutionaire biologie aan topuniversiteit Harvard is verbonden, stelt dat zij als wetenschapper de feiten wil onderwijzen. Daarin moet zij als bioloog recht doen aan het onderscheid tussen mannen en vrouwen. Ze heeft gezegd dat de genderideolo­gie de wetenschap steeds meer infiltreert, deels ook in haar eigen klaslokaal.

Het verbaast haar dat het voor velen inmiddels een uitgemaakte zaak is dat een transman een man en een transvrouw een vrouw is. Een elementair biologisch gegeven wordt op een of andere manier ongeldig verklaard, aldus Hooven. Zij kan niet begrijpen dat schijnbaar verstandige mensen die je op een ander moment haarfijn kunnen uitleggen dat graancirkels mensenwerk zijn, de aarde rond is en kinderen niet uit de boerenkool komen, voor dit nieuwe bijgeloof een plekje ingeruimd hebben in hun bovenkamer.

Hoe moet de kerk reageren?
Hoe wil ik persoonlijk omgaan met identiteit en welke aanwijzingen vind ik daarvoor in de Bijbel? Hoe ga je om met mannen die zeggen vrouw te willen worden of omgekeerd? Onze gedach­ten moeten we gevangen laten nemen door gehoorzaamheid aan het Woord van God. Dat sluit niet uit maar in dat wij willen meeleven met hen die transgendergevoelens ervaren.

Om op een goede wijze mee te leven en de weg te wijzen moeten we zelf wel weten wat de Bijbel zegt. Wie de openingshoofdstukken van de Bijbel leest, constateert dat man en vrouw door God in de schepping biologisch en anderszins complementair zijn gemaakt. Een man kan kinderen verwekken en een vrouw kinderen baren. Meeleven met hen die transgendergevoelens hebben, kan dan ook nooit betekenen dat we meegaan met de wens naar aanpassing. Er kan en mag dan niet anders dan een liefdevol maar ook krachtig nee klinken. Dit geldt dubbel als het gaat om gehuwden. Immers transitie is heel kennelijk een breuk van de trouwbelofte die men als man en vrouw bij een christelijk huwelijk aan elkaar heeft gegeven.

Als het gaat om de fundamentele betekenis van het onderscheid tussen man en vrouw en in het verlengde daarvan die van huwelijk en seksualiteit spreken alle klassieke stromen van het christelijke geloof met één mond. Over­eenstemming was er in de overtuiging dat seksualiteit alleen binnen het huwelijk tussen één man en één vrouw een plaats behoort te hebben.

De nood van de mens en het falen van de kerk
Helaas wordt de fundamentele betekenis van de schepping als man naar Gods beeld inmiddels door menig theoloog gerelativeerd. Zo meent men dat er ruimte is voor aanpassing van het lichaam als er genoegzame dysforie, een existentieel gebrek aan welbevinden is. Met een redeneertrant die daarop lijkt, wordt ruimte gecreëerd voor homoseksuele relaties, al is het maar als laatste optie.

Meer dan eens wordt deze benadering beargumenteerd door erop te wijzen dat de kerk vaak in pas­torale zorg en aandacht tekort is geschoten naar hen die transgender- of homoseksuele gevoelens hebben. Ik wil dat niet ontkennen, maar onze verlangens als mens of het falen van anderen in onze nood bepalen niet het antwoord op de vraag hoe de Heere wil dat wij leven.

Wie vanwege ‘nood’ ruimte ziet voor een stabiele homoseksuele relatie, heeft ook geen weerwoord als heteroseksuele singles uit seksuele nood een one-night-date afspreken en vervolgens ten avondmaal gaan. Men kan niet de nood van een groep zelfstandige betekenis toekennen en die van de andere niet. Altijd wordt het Bijbels getuigenis gerelativeerd en worden uitzonderingen gemaakt op de regel dat zonder heiliging niemand het koninkrijk Gods zien zal en dat waarlijk wedergeboren mensen vruchten dragen der bekering waardig. In de Bijbel geeft de Heere ons echter Zijn goddelijke kaders die voor iedereen gelden (Prediker 12:13; Romeinen 1:18v.; 1 Korinthe 6:8-10; Openbaring 21:8).

De Bijbelse lijn
De Kerk bepleit op grond van Gods bedoeling die tot uitdrukking komt in zowel de natuur als in de Bijbel dat wij het geslacht aanvaarden waarin God ons schiep, ook al kost dat strijd. De Catechismus van de Katholieke Kerk stelt dat iedere man en vrouw zijn biologische identiteit behoort te erkennen en te aanvaarden.

Verklaringen van protestante kerken bevestigen hetzelfde, zoals in de Verenigde Staten die van onder andere de Southern Baptist Convention (ruim zestienmiljoen leden) en de Presbyterian Church in America (ongeveer vierhonderdduizend leden). Daarin wordt beleden dat ons zelfverstaan als mannelijk of vrouwelijk bepaald moet worden door Gods heilige bedoelingen in schepping en ver­lossing, zoals Hij die openbaart in de Bijbel. En dat het in strijd is met Gods heilige bedoelingen als men trans­gendergevoelens als deel van zijn of haar diepste identiteit ziet.

Ook de Lutheran Church Missouri Synod (ruim driemiljoen leden) en de Wisconsin Evangelical Lutheran Synod (ongeveer zeshonderdvijftigduizend leden) geven eenzelfde Bijbels geluid. Men belijdt dat God de mens als man en vrouw schiep en dat dit het ideaal blijft waar iedereen die met een normaal gezond lichaam geboren is, naar moet streven.

Wereldwijd zijn er nog genoeg andere kerken te noemen. Ik denk hierbij onder andere aan Anglicaanse kerken op het zuidelijk halfrond. Laten Nederlandse kerken hierin het voorbeeld van kerken en christenen elders in de wereld volgen en tegen de genderideologie het Evangelie belijden. Kerken en christenen moeten zich bewust zijn van de problemen, de beweringen en de tegen­strijdigheden van deze nieuwe aanval op Gods oorspronkelijke goede schepping waarvan de mens de kroon is, omdat deze naar Zijn beeld werd geschapen.

Laten kerken en christenen ook openlijk betuigen dat mensen uiteindelijk het gelukkigst zijn als ze hun gevoelens kunnen afstemmen op de lichamelijke en morele realiteit van het goede beeld van God. Het is God Zelf die door Zijn Geest hiervoor de kracht wil geven (Romeinen 6:1v; Filippenzen 4:13).

Naast een krachtig getuigenis tegen de genderideologie mogen en moeten we meeleven en begrip opbrengen voor broeders en zusters die worstelen met hun identiteit en ongemak ervaren met de biologische natuur van het eigen lichaam. De kerk heeft de verplichting om de naaste bij te staan in de moeilijke strijd die daarin gevoerd wordt. Als mensen bevinden we ons sinds de zondeval allemaal in een gebroken realiteit, of we nu worstelen met ons gender, of met homoseksuele of heteroseksuele begeerten die niet naar Gods bedoeling zijn.

In het licht van het Bijbels getuigenis mogen we in geen van die gevallen onze gevoelens als uitgangspunt nemen voor onze identiteit. Voor een christen is zijn diepste identiteit dat God in Christus een nieuw begin met hem heeft gemaakt. Wie met Hem is opgewekt, is ook bereid zichzelf te verloochen en om Zijnentwil verlangens en begeerten te kruisigen. Vanuit Zijn liefde voor jou kan er ook aanvaarding komen van jezelf, soms ondanks je eigen gevoelens. In de Bijbel is de mens zoveel meer dan een genderidentiteit. Dat geldt temeer als we weten dat als het gaat om de zaligheid het onderscheid tussen man en vrouw geen rol speelt. En ook op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde zal er geen huwelijk meer zijn.

Wie we zijn voor God is het belangrijkste en onze identiteit bestaat uit zoveel meer dan seksuele verlangens. Alles is bij een christen ondergeschikt aan het verlangen te leven in gemeenschap met Christus. Een genadig en barmhartig God die al onze zwakheden kent en met ons lot bewogen is.

Een christen leeft met Christus en leeft uit Hem en weet ook van de Geest die zijn verlangens ordent en zuivert. Er is in hem een verlangen om een verheerlijkt lichaam te ontvangen waarin niet meer de gevolgen van zonde en zondeval merkbaar zijn. Hij of zij weet namelijk dat hij door het bewust overtreden van Gods bedoeling Christus als Zaligmaker verloochent, en daarmee zijn eeuwige zaligheid op het spel zet.

Gelukkig, als je een onbijbelse weg ingeslagen bent, dan is er in dit leven altijd een weg terug naar God. In het heden der genade is niemand buiten het bereik van de vergeving van zonden en van de vernieuwende werking van Gods Geest. God is ook hierin een God die wonderen kan werken.

Wie weet van het verzoenende bloed van Christus en de Heilige Geest als onderpand van de eeuwige heerlijkheid heeft ontvangen, zal niet slechts met berouw erkennen dat hij gezondigd heeft, maar ook breken met een proces of met relaties die tegen Gods bedoeling ingaan, zelfs als die vanuit menselijk oogpunt te begrijpen en te rechtvaardigen zijn.

Laat we allen om genade en kracht vragen om de smalle weg in te slaan en die te blijven bewandelen. En laten we anderen op die goede weg wijzen. Alleen zo hebben we onze naaste werkelijk lief als onszelf en God boven alles.

---

Gepubliceerd: 06-01-2022