Als mensen me vragen om boeken aan te bevelen die onze vreemde tijden verklaren, komen er meteen een paar in me op. Want we leven in een vreemde nieuwe wereld en het helpt om gidsen te hebben. Maar het belangrijkste boek op dit moment is van Carl Trueman: Strange New World: How Thinkers and Activists Redefined Identity and Sparked the Sexual Revolution. Eerder dit jaar gepubliceerd door Crossway.
De auteur
Trueman is een professor en historicus die lesgeeft aan het Grove City College in Pennsylvania. Daar is één van zijn wetenschappelijke interessegebieden de “opkomst en impact van moderne opvattingen op de hedendaagse cultuur betreffende het jezelf zijn.” Dat onderzoek resulteerde twee jaar geleden in de publicatie van zijn 400 pagina’s tellende TheRise and Triumph of the Modern Self: Cultural Amnesia, Expressive Individualism, and the Road to Sexual Revolution. Deze krachtige publicatie zette Trueman op de kaart, niet alleen als een ideologisch historicus, maar ook als een man die in staat is om onze huidige tijd te duiden in een overspannen geworden wereld.
Strange New World
Strange New World is een verkorte versie van zijn uitgave van 2020, bestemd voor een breder, minder filosofisch ingesteld publiek. Het is een toegankelijk boek dat gelezen moet worden door iedereen die onze huidige tijd wil begrijpen. Niet veel historici worden beroemd, maar het werk van Trueman heeft iets van een statement. Matt Walsh van The Daily Wire, die Trueman interviewde voor zijn documentaire What is a Woman?, noemde hem onlangs “één van de belangrijkste levende publieke denkers ter wereld”. Het werk van Trueman wordt de laatste tijd overal geciteerd en hij maakt uitgebreide podcasts.
In 208 pagina’s legt Trueman uit hoe seksualiteit, gender en hoe men ‘zich presenteert’ een uitdrukking werd van het innerlijke zelf – van ‘mijn waarheid’ – en hoe sociale erkenning van dat ‘naar het publiek gerichte innerlijke zelf’ een fundamenteel politiek project werd. Zoals Ryan T. Anderson schrijft in zijn voorwoord dat Trueman historisch en filosofisch uiteenzet “hoe de persoon zichzelf werd, hoe het ‘zichzelf’ werd geseksualiseerd en hoe seksualiteit werd gepolitiseerd.” Nu het persoonlijke in letterlijke zin politiek wordt, is elke openbare ruimte een strijdtoneel geworden, waarbij elke weigering om iemands subjectieve waarheid te erkennen, wordt gezien als een vorm van geweld. De culturele implicaties hiervan zijn duidelijk en overal zichtbaar.
“Elke weigering om iemands subjectieve waarheid te erkennen, wordt gezien als een vorm van geweld.”
We gaan, schrijft Trueman, al een hele tijd in deze richting – maar van belang in zijn werk is dat hij ons het historisch traject uitlegt aan de vele mensen die verbijsterd zijn door wat zich de afgelopen twintig jaar heeft afgespeeld. Ik ben 34 en ik herinner me dat de transgenderbeweging een brandhaard werd, als een buitenaards wezen die uit de regenboogkast komt. Evenzo voelen veel oudere mensen zich niet thuis in deze tijd; of ze vragen zich af of ze het wel goed zien dat de morele norm zo sterk afbuigt van het morele verleden.
Hoe zijn we hier dan gekomen? Volgens Trueman moeten we drie met elkaar verweven concepten en hun oorsprong begrijpen om onze huidige cultuur te bevatten: expressief individualisme, de seksuele revolutie en ons sociale kader.
Expressief individualisme
Volgens Robert Bellah betekent ‘expressief individualisme’ “dat elke persoon een unieke kern van gevoel en intuïtie is, die zich moet ontvouwen of tot uitdrukking moet worden gebracht om individualiteit te realiseren”. Dit druist natuurlijk regelrecht in tegen de traditionele christelijke opvatting dat het menselijk hart “wanhopig slecht” en “bedrieglijk” is (King James Version), en dat het onderdrukken van vele verlangens en impulsen essentieel is, niet alleen voor een christelijk leven, maar ook voor een vervuld leven. In onze huidige cultuur zijn seks en gender de manier waarop individuen zich uitdrukken. Men voelt zich dus niet aangetrokken tot hetzelfde geslacht – men is homo. Trueman: “Als een persoon in zekere zin de seksuele verlangens die hij ervaart, is, hoe gaat de samenleving dan om met die verlangens? Dat is een buitengewoon belangrijke politieke vraag. Dit leidt ertoe dat de politieke strijd zich op het psychologische domein begeeft: onderdrukking betekent nu niet meer dat je alleen maar wordt beroofd van materiële welvaart of fysieke vrijheid.” Onderdrukking betekent nu dat je bestaan, je identiteit, ontkend wordt.
Trueman: “Als een persoon in zekere zin de seksuele verlangens die hij ervaart, is, hoe gaat de samenleving dan om met die verlangens?
Seksuele revolutie
Trueman heeft de overtuiging “dat de dramatische veranderingen die we vandaag in de samenleving zien en ervaren, verband houden met de nieuwe culturele norm dat iedereen ‘zichzelf moet kunnen zijn’. Dit wordt ook zichtbaar in het woordgebruik dat uit de seksuele revolutie opkomt. Deze veranderingen zijn diep verankerd in alle aspecten van onze cultuur. Dit betekent dat we allemaal tot op zekere hoogte medeplichtig zijn aan wat we om ons heen zien gebeuren. We zijn ‘kinderen van deze tijd’. Daarom delen we allemaal min of meer dezelfde sociale normen”.
Het sociale kader
Filosoof Charles Taylor, auteur van A Secular Age, definieerde het sociale kader (imaginary) als hoe mensen hun omgeving waarnemen of zich voorstellen. Dit kader wordt gevormd door beelden, verhalen, legendes; het is het “gemeenschappelijke begrip dat gemeenschappelijke praktijken en een breed gedeeld gevoel van legitimiteit mogelijk maakt”. Ons sociale kader van vandaag wordt niet alleen gevormd door een postchristelijke cultuur, maar ook door een toenemende antichristelijke cultuur. De instituten die in onze cultuur de verhalen vertellen – Hollywood, de smartphone, veel van onze literatuur – zijn volledig ingenomen door de seksuele revolutionairen. Zelfs kinderamusement verkoopt de revolutie, van lesbische ijsberen in het tv-programma Peppa Pig, tot families van hetzelfde geslacht in Disney-kaskrakers, tot geliefde geanimeerde personages die uit de kast komen als ‘queer’.
Bouwen aan gemeenschap
Dus hoe bouwen christenen gemeenschappen op? Hoe voeden ze hun kinderen op? En hoe zijn ze een zoutend zout in een cultuur met waarden – en verhalen – die fundamenteel haaks staan op het christendom? Trueman ziet historische parallellen met een ander tijdperk, en een opvallende voorsprong van het onze. “Er zijn klaarblijkelijk fundamentele verschillen tussen de kerk in de tweede eeuw en de kerk in Amerika – we zijn aan het ontchristenen”, schrijft hij. “In onze context is het christendom bekend en wordt het verworpen. In de tweede eeuw was het een onbekende grootheid. Maar de kracht van de kerk in de eerste en tweede eeuw lag in haar gemeenschapsaspect. Deze kracht betreft niet alleen gezinnen, maar de gehele christelijke gemeenschap.”
“Duw net zo hard terug tegen deze tijd als die tegen jou duwt”, schreef Flannery O’Connor ooit. Om te reageren op de tijd waarin we leven, moeten we die eerst begrijpen. Carl Truemans Strange New World is een uitstekende plek om te beginnen.
Recensie: Jonathan van Maren, The Gospel Coalition, 29 april 2022. Bijbels Beraad MV werkt aan een Nederlandse vertaling van dit boek.
We leven in een periode zonder equivalent in de wereldgeschiedenis. Onze menselijke identiteit is een plastisch begrip geworden in een ‘vloeibare’ wereld.
Het Bijbels Beraad M/V is donderdagochtend 10 december officieel gelanceerd tijdens een bijeenkomst in Amerongen. Deze kon slechts worden bijgewoond door betrokkenen
