Leestijd: 3 minuten

Misschien bent u niet alleen verontrust, maar ook beangst door de seksuele ethiek die de overheid in onze tijd propageert. Die verontrusting is terecht, maar bang zijn hoeft niet. Ook vroeger was het voor christenen mogelijk om trouw te zijn aan de Heere in tijden van grote morele verschuivingen.

“Als je de eerste vier honderd jaar kent, begrijp je alles,” zo werd ons theologiestudenten voorgehouden in -wat toen nog de propedeuse heette- de voorbereidende studie in de Godgeleerdheid. Het bleek een waar woord. Of het nu gaat om Schriftkritiek, onbetrouwbare gebedsgenezers, dwaalleer, vervolging of epidemie; het is allemaal in essentie reeds voorgekomen in de vroege kerk.

Dat geldt ook voor het probleem dat veel christenen vandaag bezighoudt: een overheid die verkeerde waarden hanteert op het gebied van huwelijk en seksualiteit. Cicero waarschuwde meer dan vijftig jaar voor Christus al tegen het materialisme en de daarmee samenhangende decadentie van de leidende Romeinse families, die een maatschappelijke voortrekkersrol vertolkten. De brieven van Paulus aan de Korintiërs laten echter zien dat buitensporig seksueel gedrag ook voorkwam bij de gewone man. Die gemeente bestond immers vooral uit arme mensen van lage sociale status (1 Kor. 1:26 ). Zijn brief aan de Romeinen bevat ernstige waarschuwingen tegen homoseksueel gedrag. De belangrijkste reden voor de christenvervolging in het Romeinse Rijk was dat christenen niet bereid waren om de goden van de samenleving en hun rituele praktijken als legitiem te erkennen. Veel vervolgingen braken dan ook uit tijdens feesten voor de keizerscultus.

Keizer Augustus deed zijn best om enigszins paal en perk te stellen aan de morele decadentie in de samenleving, door overspel voor de wet strafbaar te maken. Die wet gold niet alleen voor rijken, maar voor alle Romeinse burgers. Echter, onder daaropvolgende keizers als Tiberius (kruisiging van Christus) en Nero (marteldood Paulus en Petrus) werd overspel weer ‘normaal’. Sommige gebeurtenissen uit die tijd komen bijna letterlijk overeen met verschijnselen in onze tijd. Keizer Tiberius had een eiland waar hij op grote schaal de walgelijkste vormen van pedofilie bedreef, waarbij het eiland en de activiteiten van de miljardair Epstein in onze tijd verbleken.

Nero’s transgender vrouw

Keizer Nero trouwde met drie vrouwen. Minder bekend is dat hij ook twee homoseksuele relaties had. Bij zijn verhouding met ene Pythagoras nam Nero een vrouwelijke rol aan. Later werd dat een mannelijke waarbij zijn partner als vrouw door het leven moest gaan.  

Nero’s verhouding met Sporus laat zich, in termen van onze tijd, het best karakteriseren als een vorm van radicale genderideologie. Sporus was waarschijnlijk de zoon van een eerdere vrouw van Nero. De keizer maakte zich dus in ieder geval schuldig aan homoseksueel kindermisbruik, maar waarschijnlijk ook aan een ernstige vorm van incest. Bovendien liet hij Sporus castreren in een poging om hem zoveel mogelijk te laten lijken op een ‘echte’ vrouw. De geschiedschrijver Suetonius spreekt van een “natuurlijke” vrouw. Het uiterlijk van Sporus moest passen bij de genderidentiteit die hem door Nero was aangemeten. Daarop liet Nero de jongen kleden in een bruidsjurk en sluier. Via een officiële familieceremonie nam de keizer hem daarna tot ‘echtgenote’.

Van Sporus is bekend dat hij ook na de zelfmoord van Nero bij zijn genderrol bleef. Hij heeft vervolgens eenrelatie gehad met het hoofd van de Pretoriaanse wacht. Daarna vervulde hij ook de rol van vrouw voor de latere keizer Otho, die al na enkele maanden regering zelfmoord pleegde. Toen diens opvolger Vitelius aangaf dat hij Sporus als transgendervrouw in de arena een verkrachting wilde laten ondergaan, gevolgd door een dood door gladiatorenhand, pleegde Sporus eveneens zelfmoord.

Getuigen en bidden

U begrijpt het al. Deze gang van zaken maakte uiteindelijk niemand gelukkig. Maar het brengt ons wel angstvallig dicht bij onze tijd. Toch hoeft dat niet alleen beangstigend te werken. Wel vraagt het moed om niet mee te doen met wat de samenleving en de regering normaal zijn gaan vinden. Ook in de tijd van Nero was het mogelijk om een trouw getuige van Christus te zijn.

Daaruit mogen wij leren. Zoals Paulus mogen we onbevreesd getuigen van de waarheid en de heilzaamheid van Gods regels en bedoelingen, zoals die uit de schepping en de Bijbel blijken. Dat doet de apostel op vele plaatsen in zijn brieven. Uit het boek Handelingen blijkt dat hij ook voor heidense gouverneurs met een slecht zedelijk leven, niet zweeg over Gods oordeel. Johannes de Doper werd niet onthoofd omdat hij in Jezus geloofde, maar omdat hij de zondige seksuele relatie van de koning veroordeelde.

Wetenschappelijk gesproken, zijn losse zeden een slecht teken voor de toekomst van een samenleving. Gebrek aan monogame heteroseksuele normen geven historisch aan dat een samenleving cultureel op instorten staat. Dat heeft professor Joseph Unwin een eeuw geleden reeds aangetoond in zijn boek “Sex and Culture”, waarin hij het lot van 96 beschavingen op een rijtje zet en aantoont dat seksuele vrijheid van met name vrouwen de belangrijkste reden is voor hun ondergang.  Dit onderzoek kwam niet voort uit christelijke overtuigingen, want Unwin was zelf een atheïst.

Het zou na Nero nog 250 jaar duren voordat Constantijn ten tonele verscheen en er een keerpunt kwam in de publieke moraliteit. Ondertussen baden christenen voor de overheid (1 Timotheüs 2:1-4). Juist voor een regering die je de moed ontneemt, zoals die van keizer Nero.

---

Gepubliceerd: 09-03-2023