Op 6 maart organiseerde stichting Proclaim samen met stichting Bijbels Beraad M/V een studiedag. Het thema is “Kantelpunt in de transgenderacceptatie binnen kerkelijk Nederland”.
Aanleiding voor de studiedag waren de volgende vragen:
- “Hoe ga je in de kerkelijke gemeente om met mensen die worstelen met transgendergevoelens?”,
- “Weten we wel echt wat transgenderisme inhoudt?”;
- “Wat doe je als voorganger, als een mannelijk lid van de gemeente vrouwenkleding gaat dragen?”.
Bewogen pastoraat
Een baptistenvoorganger opent de dag met Schriftlezing uit Johannes 8. Hij tekent hoe de Heere Jezus op zeer bewogen en betrokken wijze de waarheid opent voor de overspelige vrouw. Het afwijzen van zonde en het veroordelen van iemand kan soms net zo makkelijk zijn, als het accepteren en goedkeuren van een zondige levensstijl. Het vraagt echter een tijdsinvestering om, net als Jezus, in genade en waarheid te reageren. Laten we de ander zien als mens en oprecht betrokken zijn. Alleen dan kunnen we de ander leiden in de (W/)waarheid.
We zijn geen christen door een bepaalde zonde te veroordelen. In pastorale situaties kunnen voorgangers soms vergeten dat de pastorant niet hun vijand is. Diegene heeft Jezus Christus en Zijn genade nodig, net als wij. In het pastoraat moeten we Jezus’ voorbeeld volgen. Dan doen we Hem en onze naaste recht.
Bijbels mensbeeld
Kan een ziel in een verkeerd lichaam terecht komen?’ Is het Bijbelse mensbeeld holistisch of dualistisch?
De ‘reformatorische broeder’ dr. Maarten Klaasen vertelt dat zowel het verregaand verheerlijken van het menselijk lichaam, als het verwaarlozen ervan, niet alleen van déze tijd is. In de huidige samenleving hangen de meeste mensen een materialistische mensvisie aan. Men meent een toevallig product van evolutie te zijn. Brein en geest zouden te herleiden zijn tot materiële processen in de hersenen, waarbij het lichaam extrinsiek is aan de menselijke persoon. Dit gedachtegoed ligt ten grondslag aan transgenderisme: je lichaam staat los van jou als persoon, dus je bent vrij om je geslacht naar jouw voorkeur aan te passen. De neurowetenschap kan echter niets zeggen over de ziel. Die onttrekt zich namelijk aan de fysieke waarneming en valt daarom buiten het vakgebied.
De claim ‘er is niets dan materie’ is niet te bewijzen. Het ‘kunnen denken’ laat zich immers niet door materie verklaren. Daarbij, hoe kan een chaotisch proces leiden tot orde en logica? Hoe kan onpersoonlijke materie persoonlijkheden creëren? Als wij slechts ‘ons brein’ zijn, verdwijnt alle menselijke verantwoordelijkheid.
De Bijbel waardeert het lichaam en scheidt deze niet van de ziel. God schiep de mens, inclusief het lichaam, naar Zijn beeld. Uit Genesis 2:7 blijkt dat de mens een eenheid is van lichaam en ziel: het lichaam is een intrinsiek onderdeel van iemand persoonlijkheid. Anders gezegd, de mens is een geestelijk lichaam. Gods Woord maakt verder ook een duidelijk onderscheid tussen man en vrouw en koppelt aan beide geslachten specifieke taken of roepingen. God wil dat deze tweevoudigheid ook zichtbaar is, zoals blijkt uit Deuterenomium 22 en 1 Korinthe 11.
Transgenderhype
Hoe heeft de transgenderhype zo kunnen groeien in West-Europa? Volgens Klaassen ligt de oorzaak (onder andere) in het sterke individuele denken en het expressief individualisme. In onze tijd is het lichaam niet meer een tempel van de Heilige Geest. Het is voor velen een attractiepark geworden, waarin je kunt experimenteren en genieten wat je wilt. Individualisme leert mensen op te komen voor eigen voorkeuren en verlangens. Het maakt mensen dan ook sterk wantrouwend tegenover de traditie en instituten als de kerk. Daarnaast leven we in een gevoelscultuur: als iets goed voelt is het ook goed. Echter, het mantrum “Volg je hart!” staat haaks op “arglistig is het hart” (Jer. 17:9). Carl Trueman analyseert deze gevoelscultuur scherp. Hij stelt dat vroeger gedachten en gevoelens werden aangepast aan de buitenwereld. Nu meent men dat de wereld zich moet aanpassen aan iemands pscychologische behoeften en verlangens. Dat is de wereld op z’n kop. En dit zorgt er mede voor dat velen onzeker zijn over de eigen identiteit. Waar mensen vroeger duidelijke kaders meekregen uit de kerk, het gezin en school, groeit er nu een generatie op die zich afvraagt “wie ben ik eigenlijk?”.
Naast de individualisering en de gevoelscultuur is er ook sprake van een bewust ontwerp achter de transgenderbeweging. Het boek Gender Trouble van Judith Butler – wat wordt gezien als de ‘Bijbel van de genderbeweging’ – heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Zij stelde in de jaren ‘90 dat ‘gender’ iets is wat je leert, niet wat je bent. Dit denken heeft ook onder christenen ingang gekregen, onder andere in de opvatting dat iemand binnen een bepaald spectrum in meer of mindere mate mannelijk of vrouwelijk is.
Waarom is transitie zonde?
Waarom is het erg als iemand in transitie gaat? Door een transitie draagt iemand niet meer het beeld van God (hoewel al gebroken door de zonde), zoals Hij dat bedoeld heeft. God wordt dan niet goed meer vertegenwoordigt. Ook wordt de onderscheiden rol die Hij gegeven heeft, op deze manier miskend. God waardeert het lichaam als iets goeds. Ons lichaam als christen is eigendom van de Opgestane en is bestemd voor de opstanding (1 Kor. 6). Dit is fundamenteel voor de theologie van het lichaam. Ons lichaam is niet meer van onszelf, wanneer we gekocht zijn door Christus en bestemd zijn voor de heerlijkheid van de opstanding.
Transideologie als een cult
Dr. Benno Zuiddam ging in op de verhouding tussen geslacht, gender, genderrol en genderverbuiging. Traditionele kernbronnen, van Paulus tot Calvijn, leren dat de natuur en de Schriftuur de bronnen zijn waaruit we ons menszijn leren kennen. Man en vrouw zijn biologisch anders. Ook hebben ze volgens Gods Woord verschillende rollen. Genderactivisten zijn echter uit op drastische veranderingen en zoeken naar een andere definitie van man en vrouw dan de biologie ons leert. Dit heeft invloed op de medische zorg en op onze rechtsstaat. Als ‘gender’ leidend wordt boven ‘geslacht, zullen de gevolgen nog veel ingrijpender dan wat we nu meemaken, zeker voor hen die verantwoordelijkheid dragen in deze vakgebieden. Zuiddam ontrafelde voor de conferentiebezoekers waar dit activisme vandaan komt. Hij toont aan dat er veel overeenkomsten zijn met studies naar brainwashing en cults. Ons denken over deze thematiek wordt beïnvloed door groepsdruk, door mainstream media die uitzonderingen vergroten en bepaalde meningen uitsluiten, door afgedwongen schuldbelijdenissen voor het aanhangen van een andere visie, door statistisch gezien abnormaal veel aandacht te geven aan bepaalde onderwerpen en door het beïnvloeden van taal om ons denken te veranderen. De voorgangers en kerkleiders worden opgeroepen om niet mee te gaan in veranderd taalgebruik: praten alsof transitie werkelijk mogelijk is en dat het problemen echt kan oplossen, betekent dat we de leugen voeden en dat we deelnemen aan een onechte werkelijkheid die niet overeenkomt met Gods openbaring in de natuur.
Bijbelse bouwstenen
Predikanten en kerkleiders hebben de taak om personen die worstelen met transgendergevoelens, in een omgeving van liefde en geborgenheid, weer in contact te brengen met de liefde en waarheid van de Heere. Liefhebben buiten Gods waarheid betekent afwijken van Jezus’ voorbeeld van handelen in liefde en waarheid.
Enkele praktische tips voor ambtsdragers en ouders:
- Ga niet mee in onwaarheid en in leugen;
- Toon liefde door woorden, daden en betrokkenheid;
- Wees een voorbeeld in het wandelen met God;
- Laat oprechte belangstelling zien;
- Bid dagelijks oprecht met en voor worstelende mensen (zonder van het gebed een opvoedkundig instrument te maken).
Tenslotte noemt de predikant dat er hoop is voor mensen in de gemeente, die worstelen en wellicht tever gegaan zijn in een transitie. Gods bedoeling is immers normatief, niet de gebrokenheid. Het verhaal van Laura Perry laat zien dat terugkeer mogelijk is.
Een gemeentelid in transitie
Indrukwekkend onderdeel van de studiedag was de bespreking van een pastorale casus uit de gemeente van een van de voorgangers. In alle openheid deelde hij hoe de oudstenraad van zijn gemeente zorgvuldig om probeerde te gaan met een persoon uit de gemeente die in transitie wil gaan. De spanningen omtrent het geloofsbelijdenis van deze persoon, tussen de gemeenteleden en de omringende familie komen aan bod. Dit toont onder andere aan hoet belangrijk het is om gedegen Bijbelse argumentatie te hebben voor standpunten omtrent transgenderisme. Alleen zo kan je helderheid aan de gemeente te verschaffen. Tegelijk laat het de noodzaak zien om op een liefdevolle en barmhartige manier te communiceren met de pastorant en zijn of haar familie.
Uit de afsluitende vragenronde bleek dat velen zich zorgen maken over de toekomst. Is deze beweging op het toppunt en raakt de samenleving nu in een stroomversnelling? Of is transgenderisme misschien toch van voorbijgaande aard, omdat het zo erg tegen de natuur ingaat? Hier kunnen we geen antwoord op geven. De duivel heeft veel pijlen op zijn boog en zal doorgaan met verwarring te zaaien. We worden er in de Bijbel toe opgeroepen om waakzaam te zijn tot de dag dat Jezus Christus terug komt.
Download hier de presentatie van dr. M. Klaassen en dr. B.A. Zuiddam.
Stichting Proclaim is opgericht door een groep baptistenvoorgangers. Ze wil een platform bieden aan voorgangers en leidinggevenden uit Baptisten- en Evangelische kring, waar zij zich samen kunnen bezinnen op de krachtige verkondiging van het Evangelie in de context van de 21e eeuw.
