Leestijd: 4 minuten

Het gaat niet goed met het gezin in Nederland. Reden dat de SGP deze week het voorstel deed het gezin een plek in de grondwet te geven. Volgens de christelijke partij is het een kerntaak van de overheid om zorg te dragen voor ‘economische, sociale en culturele bescherming’. 

In tegenstelling tot andere Europese landen waar het gezin wel prominent in beeld is, komt in Nederland het gezin er bekaaid van af. Terwijl in Zweden ouders samen maar liefst zesennegentig weken geboorteverlof krijgen (480 dagen) en Hongarije ouders goedkope leningen voor een huis aanbiedt, worden in Nederland ouders die kiezen voor maximale aanwezigheid voor de kinderen thuis juist extra belast. Een recente overheidscampagne om vrouwen nog meer te laten werken maakt duidelijk hoe de wind in Den Haag waait. Het gezin is niet langer de norm, maar een optie.

Verontrustend

Vandaar dat niet alleen de SGP, maar ook het Gezinsplatform tijdens deze Week van het Gezin het gezin op de kaart probeert te zetten. En daar is alle reden toe. Onlangs kwamen er verontrustende cijfers naar buiten over de toenemende behoefte aan jeugdzorg. ‘De Jeugdzorg is stuk’, zei staatssecretaris Van Ooijen vorig jaar, doelend op de overbelasting die het gevolg is van de toenemende vraag naar zorg voor jongeren. Eén op de zeven jongeren klopt inmiddels aan om hulp. Dat zijn dan de jongeren die hulp vragen, maar achter hen staat een nog veel grotere groep die niet aanklopt om hulp, maar wel kampt met psychische problemen. Bijna vijfentwintig procent van de jongeren kampt met drankproblemen. Het zijn problemen die in vrijwel de hele Westerse wereld spelen, zoals Gabrielle Kuby onlangs inzichtelijk heeft gemaakt in haar nieuwste publicatie The Abandoned Generation.Een belangrijke factor blijkt hierin de afwezigheid van ouders te zijn.

Wie mocht denken dat deze problematiek de gereformeerde gezindte voorbijgaat, heeft het mis. Waar refo’s ooit bekendstonden vanwege hun gevoel voor orde en respect, blijkt dat dit als gevolg van zorgen in het gezin tanend is. Een recent onderzoek bracht aan het licht dat docenten in het reformatorische onderwijs in toenemende mate geconfronteerd worden met ontoelaatbaar gedrag. 86% van de docenten gaf bij een enquête aan de gedragsproblematiek te zien stijgen. Ze ontmoeten leerlingen in het klaslokaal met een kort lontje die bij het minste of geringste verbaal of fysiek door het lint gaan.

Er is dus sprake van een landelijke trend. De verklaringen die hiervoor gegeven worden zijn velerlei: toenemend individualisme, corona, prestatiedruk, social media. Maar de belangrijkste oorzaak blijkt iets anders te zijn: het gezin – en dan met name problemen in het gezin. De Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid benoemt expliciet ‘ontwikkelingen in het opgroeien en opvoeden van kinderen door maatschappelijke problemen in de gezinssituatie (bijvoorbeeld echtscheiding)’. Precies hetzelfde wat de reformatorische docenten constateren: gezinsproblemen als gevolg van echtscheiding, overbelasting en het ontbreken van voldoende rust en structuur.

Genegeerd

Het is heel wrang dat deze constatering – die al in 2021 gedaan werd – totaal genegeerd lijkt te worden in Den Haag. In plaats dat alle alarmbellen gaan rinkelen en de overheid alles op alles zet om echtscheidingen in te dammen met het faciliteren van goede hulp of ouders te stimuleren meer thuis te zijn, worden de schouders opgehaald over de dramatische echtscheidingscijfers en wordt er nog maar eens een overheidscampagne tegenaan gegooid om vrouwen nog meer te laten werken. Niet alleen worden er minder kinderen dan ooit geboren, worden vrouwen later dan ooit moeder, als ze het eenmaal zijn worden ze aangemoedigd zo min mogelijk aanwezig te zijn en de opvoeding zoveel mogelijk uit te besteden aan derden. Hoewel we aan alle kanten zien dat de natuur ‘terugslaat en de maatschappelijke werkelijkheid ons dwingt de gevolgen van onze keuzes onder ogen te zien en die te heroverwegen’ (B.J. Spruijt, ND 8 mei) valt te vrezen dat dit niet zomaar zal gebeuren. Miljoenen euro’s worden extra beschikbaar gesteld voor kinderopvang en jeugdzorg, maar men lijkt blind te zijn voor de wortel van het probleem: het gebrek aan goed functionerend gezinsleven. Hoe kan het ook anders in een cultuur waarin het huwelijk steeds meer uitgehold werd en met een minimum aan inspanning verbroken kan worden, waarin velen het gezin als achterhaald zien, een residu van een patriarchaal systeem dat we maar al te graag achter ons laten, om plaats te maken voor een scala aan mogelijkheden in alle kleuren van de regenboog (de regenbooggezinnen).  

In de spiegel

Maar laten we niet alleen met een beschuldigende vinger naar de samenleving wijzen. Hebben ook christenen, juist ook in de reformatorische gezindte, niet evenzeer reden in de spiegel te kijken?! Natuurlijk, christenen hechten meer aan huwelijk en gezin dan de meeste seculiere medelanders en vermoedelijk speelt de problematiek onder hen minder, maar hoevelen bezweken niet net zo goed voor de beloften van carrière maken en een luxere levensstandaard?! Maar kinderen doe je er niet even bij. Kinderen hebben zorg, aandacht, tijd en liefde nodig. Daarom vraagt opvoeden inzet, toewijding en vooral zelfverloochening. Daar zijn we van nature al niet goed in en deze individualistische, narcistische cultuur helpt ons daar niet bij.

Ook voor de Week van het Gezin geldt: een betere wereld begint bij jezelf. Laten ouders investeren in hun gezin. Laten onze huizen havens van rust zijn in de hectiek van een chaotische wereld, waar dammen opgeworpen worden tegen de vloedgolven van informatie en onrust die social media meebrengt, zodat er ruimte ontstaat waar het Woord van God landen kan. Laat onze gezinnen akkers zijn waar het zaad van het Evangelie gestrooid wordt, waar voor en met onze kinderen gebeden wordt. Want laten we niet vergeten: Al heeft het gezin nog zoveel tegen vandaag, het heeft God mee. Het is geen idee van mensen, maar een ‘oer-ordening van God’ schrijft ds. J.M.J. Kieviet in het Weekboekje voor de Week van het gezin. ‘Hij [heeft] ons de orde van huwelijk en gezin gegeven’. En Hij is de God van het verbond, Die werkt in de geslachten. Huizen en gezinnen waar Zijn inzettingen, Zijn Woord en dienst hooggeacht worden, waar het verlangen leeft: ‘Ik en mijn huis, wij zullen de HEERE dienen’ (Joz. 24: 15), daar wil Zijn Geest graag komen!

---

Gepubliceerd: 12-05-2023