Ezechiël 16 beschrijft Gods barmhartigheid als Hij het verlorene zoekt. Maar als bruid pleegt ze overspel. God toont echter trouw te zijn aan Zijn verbond.
Als Ik nu bij u voorbijging, zag Ik u, en ziet, uw tijd was de tijd der minne; zo breidde Ik Mijn vleugel over u uit, en dekte uw naaktheid; ja, Ik zwoer u, en kwam met u in een verbond, spreekt de Heere HEERE en gij werd de Mijne. (Ezechiël 16:8)
Maar gij hebt vertrouwd op uw schoonheid, en hebt gehoereerd vanwege uw naam; ja, hebt uw hoererijen uitgestort aan een ieder, die voorbijging; voor hem was zij. (Ezechiël 16:15)
Daartoe zal Ik u oordelen overeenkomstig de rechtsregels van overspeelsters en vrouwen die bloed vergieten; en Ik zal u overgeven aan bloeddorst van grimmigheid en na-ijver. (Ezechiël 16:38)
Toch zal Ik denken aan Mijn verbond met u, in de dagen van uw jeugd, en Ik zal met u een eeuwig verbond oprichten. (Ezechiël 16:60)
Allegorie
Afgezien van Psalm 119 is Ezechiël 16 het langste hoofdstuk in de Bijbel. Het overgrote deel van dit hoofdstuk is geschreven in het genre of de stijlvorm van allegorie. We moeten allegoriseren als vorm van Schriftverklaring afwijzen. Allegorese betekent dat wij aan een Bijbelgedeelte – en dat is dan meestal een geschiedenis – een betekenis toekennen die het niet heeft. Deze kan niet worden afgeleid uit de directe betekenis. Echter, in de Schrift komen we meer dan eens als genre de allegorie tegen. Meerder gelijkenissen zijn allegorieën. Het boek Openbaring heeft voor een groot een allegorisch karakter.
Ezechiël 16 is een allegorie waarin de verhouding tussen de HEERE en Zijn volk wordt vergeleken met de verhouding tussen man en vrouw. Deze vergelijking komen we ook elders in de Schrift tegen. Ik noem slechts Jes.54:5: ‘Want uw Maker is uw Man, HEERE der heirscharen is Zijn Naam; en de Heilige Israëls is uw Verlosser; Hij zal de God van de gehele aardbodem genoemd worden.’
De HEERE ontfermt Zich
In Ezechiël 16 wordt Jeruzalem als hoofdstad van het Tweestammenrijk vergeleken met een meisje dat te vondeling gelegd is. Een meisje dat na haar geboorte door haar moeder in de steek is gelaten. Zelfs haar navelstreng is niet afgesneden.
De HEERE wordt vergeleken met een man die zich over dit meisje ontfermt en met haar trouwt als zij de volwassen leeftijd heeft bereikt. Deze vrouw krijgt alles was zij nodig heeft. Ze wordt als een prinses behandeld.
De profeet maakt met deze allegorische beelden duidelijk dat de HEERE onverdiend Zijn verbond oprichtte met Abraham, Izak, Jacob en hun nageslacht. Vooral zal hij gedacht hebben dat de HEERE Zich over Israël heeft ontfermt, toen het verdrukt werd in Egypte. Als het gaat om de kleding en geschenken die de vrouw krijgt, worden meer dan eens dezelfde woorden gebruikt die wij tegenkomen bij de beschrijving van de tabernakel. En als de HEERE spreekt over Zijn glorie of heerlijkheid die Hij aan Jeruzalem had geschonken (Ezechiël 16:14), moeten we uiteraard aan de tempel denken.
De vrouw gaat vreemd
Heel verdrietig is dat deze vrouw, aan wie zoveel gunsten zijn geschonken en die zo voortreffelijk is behandeld, zich overgeeft aan hoererij. Zij gaat niet vreemd met één man, maar met meerdere mannen. De profeet beschrijft het buitensporige karakter van haar overspelig gedrag. Met deze beelden wordt beschreven dat Israël zich schuldig maakte aan het dienen van de afgoden, van goden die geen God zijn.
Dan kan het oordeel niet uitblijven. De profeet beschrijft wat het lot was van een overspelige vrouw (Ez.16:38). Met deze indringende beschrijving maakt hij duidelijk hoe totaal het oordeel van de HEERE over Jeruzalem zal zijn. Stad en tempel zullen volledig verwoest worden. Er zal een totaal einde komen aan het Tweestammenrijk als staat.
De HEERE gedenkt aan Zijn verbond
Aan het slot van dit hoofdstuk gebruikt Ezechiël geen beelden meer. In naam van de HEERE vertelt hij dat de HEERE toch aan Zijn eenmaal opgerichte verbond zal gedenken. Ondanks de ontrouw van het volk, blijft Hij, dwars door het oordeel heen, de Getrouwe.
Als wij de vraag stellen welke lessen wij uit Ezechiël 16 mogen trekken, moeten we antwoorden dat dit er meer dan één is. Zeker als wij Ezechiël 16 verbinden met Romeinen 9-11 mogen we weten dat er verwachting is voor het Joodse volk. Verwachting dat de HEERE Zelf het deksel van het hart van het Joodse volk zal wegnemen; dat het Joodse volk zo leert erkennen dat Jezus Christus de vervulling is van Mozes en de Profeten. Door Hem, en door Hem alleen, is er toegang tot de Vader.
De HEERE vergadert Zijn Kerk
De muur die scheiding maakte tussen Israël en de volkeren is afgebroken door de komst en het werk van Jezus Christus. Daarom mogen wij dit Bijbelhoofdstuk ook betrekken op de gemeente van de Heere Jezus Christus. De gemeente die vergaderd wordt uit Israël en de volkeren. Dat er nog altijd een kerk of gemeente is, is enkel te danken aan de trouw van de HEERE, en niet aan onze inspanningen.
Mogen wij een levend lid zijn van Gods kerk, dan herkennen wij ons in de tekening van de wijze waarop de HEERE Zich over Israël heeft ontfermd. Wij zeggen het dan Paulus na: ‘Maar God, Die rijk is in barmhartigheid door Zijn grote liefde, waarmede Hij ons liefgehad heeft, Ook toen wij dood waren door de misdaden, heeft ons levend gemaakt met Christus; (uit genade zijt gij zalig geworden); (Efeze 2:4–5).
Ook al worden we voor ernstige zonden bewaard, zalig worden blijft alleen genade. Onze schuld aan genade wordt elke dag groter. Nooit kunnen we in dit leven zeggen dat wij zijn die wij behoren te zijn. Elke dag is er weer rede om de bede uit het Onze Vader te bidden: ‘Vergeef ons onze zonde’. Wie in een ernstige zonde valt, moet daar niet in blijven liggen, alsof er geen weg terug meer zou zijn. In dit leven is er altijd een weg terug. Wanneer we die weg inslaan, bemerken we dat het de HEERE Zelf is Die ons weer naar Zich toetrekt.
Praktische les: Hoe verder na ontrouw
Kunnen we ook praktische lessen uit dit Schriftgedeelte trekken? Ik meen van wel. We kunnen er uit leren dat man en vrouw elkaar hun leven lang trouw behoren te blijven. Ook in dit Schriftgedeelte blijkt hoe ernstig de zonde is van hoererij en overspel. Als er geen sprake is van bekering, zullen hoereerders en overspelers het Koninkrijk van God niet binnengaan.
Bij overspel is de niet-schuldige partij vrij om te hertrouwen. Dat is de meest waarschijnlijke uitleg van het onderwijs dat Jezus over huwelijk en echtscheiding geeft (Matth.19:9). In dit Bijbelgedeelte wordt gewezen op een betere weg, als er sprake is geweest van overspel. Die betere weg is dat juist ook de niet-schuldige partij naar verzoening en vergeving zoekt. Wanneer een man of een vrouw zich zo opstelt naar de ander die schuldig is, dan vertoont hij of zij daarmee het beeld van de HEERE Zelf.
Zijn zoals Hij: barmhartig en genadig
Van Hem beleed de psalmist: ‘Barmhartig en genadig is de HEERE, lankmoedig en groot van goedertierenheid. Hij zal niet altoos twisten, noch eeuwig den toorn behouden. Hij doet ons niet naar onze zonden, en vergeldt ons niet naar onze ongerechtigheden.’ (Psalm 103:8–10). Heel treffend is dit weergegeven in de Psalmberijming van 1773:
Hij zal Zijn volk niet eindeloos kastijden,
Noch eeuwiglijk Zijn gramschap ons doen lijden;
Hij is het, die ons Zijne vriendschap biedt.
Hij handelt nooit met ons naar onze zonden;
Hoe zwaar, hoe lang wij ook Zijn wetten schonden,
Hij straft ons, maar naar onze zonden niet.
Wie de HEERE zo mag kennen, kan ook een ander de zonden vergeven en verwacht grote dingen van Hem. Nog altijd gaat de HEERE door met Zijn werk. Ik citeerde reeds Efeze 2:4-5. Tot slot citeer ik Romeinen 5:8-11: ‘Maar God bevestigt Zijn liefde jegens ons, dat Christus voor ons gestorven is, als wij nog zondaars waren. Veel meer dan, zijnde nu gerechtvaardigd door Zijn bloed, zullen wij door Hem behouden worden van den toorn. Want indien wij, vijanden zijnde, met God verzoend zijn door den dood Zijns Zoons, veel meer zullen wij, verzoend zijnde, behouden worden door Zijn leven. En niet alleenlijk dit, maar wij roemen ook in God, door onzen Heere Jezus Christus, door Welken wij nu de verzoening gekregen hebben.’
Gepubliceerd: 09-06-2023
