Zijn de regenboogvlag en de liefde van Jezus Christus in overeenstemming met elkaar? Om dat te kunnen beoordelen is het, mijns inziens, de moeite waard om de oorsprong en het gedachtegoed achter de regenboogvlag te onderzoeken.
De regenboogvlag wordt door de LHBT-beweging gebruikt als teken van inclusiviteit: iedereen hoort erbij. Ook veel christenen en kerken zien de regenboogvlag als een positief symbool. Hierbij vervult stichting Wijdekerk een belangrijke rol. Deze stichting stelt dat zij gedreven wordt ‘door de liefde van Jezus Christus’.
De inspiratie
In 1978 ontwierp de Amerikaanse kunstenaar Gilbert Baker de regenboogvlag. Baker was homoseksueel en zette zich in voor homo-rechten. In eerste instantie beschouwde Baker een vlag in zijn algemeenheid als een symbool dat hij belachelijk wilde maken. Maar toen in 1976 het tweehonderdjarig bestaan van de Verenigde Staten gevierd werd, waarbij de Amerikaanse vlag in kunst, in souvenirs en in advertenties gebruikt werd, begon Baker zich te realiseren dat de vlag een boodschap uitdroeg. Hij ontdekte de macht van de vlag en zijn buitengewoon transformerende capaciteit. Hij besefte ook dat mensen zich emotioneel hechten aan een vlag. Hierdoor begon hij de vlag als symbool te waarderen.
De inspiratie die hij kreeg voor de regenboogvlag kwam tijdens een dansfeest met mensen “van alle geslachten” toen hij onder invloed van “LSD (drugs) en liefdeskracht” naar de glinsterende discobal keek en in die werveling van kleuren aan een regenboog dacht.
Maar dat was niet de enige inspiratie. Hij vertelde in een interview: “De regenboogvlag was een bewuste keuze, natuurlijk en noodzakelijk. De regenboog werd in de oudste geschiedschrijving vermeld als een symbool voor hoop. In het boek Genesis verscheen hij als een teken van het verbond tussen God en alle levende wezens.” Stichting Wijdekerk zou zich door dit citaat gesterkt kunnen voelen in het gebruik van de regenboogvlag. Dit is echter niet terecht. Dit citaat geeft blijk van een veel te selectieve weergave van wat er in Genesis vermeld staat.
De regenboog in Genesis
Het cruciale begin van het verhaal over de regenboog is de volgende constatering: De HEERE zag dat de mensen op aarde zeer slecht waren: alles wat zij uitdachten was steeds even slecht. Hij kreeg er spijt van dat Hij mensen had gemaakt; Hij was tot in het hart gegriefd. (Gen.6:5) Hoe slecht moet iemand wel niet zijn geworden voordat een liefhebbende ouder zegt: “Ik heb er spijt van dat je geboren bent.”? Dat is het hartverscheurende begin van het verhaal over de regenboog.
Nadat God Noach en zijn gezin (vanwege hun trouw aan God) en alle diersoorten had gered van de zondvloed, toonde Hij een boog in de wolken als teken van het verbond dat Hij met de mensheid en alle levende wezens had gesloten. God beloofde daarmee: “Nooit weer zal alles wat leeft door het water van een vloed worden uitgeroeid; nooit weer zal er een zondvloed komen om de aarde te vernietigen.” (Gen 9:11) Dus ongeacht welke hemeltergende praktijken er op aarde zullen plaatsvinden.
Zijn woord is geen woord als van mensen.
Het is bevochten, gelouterd in
wanhoop en moeten aanzien,
in dulden, hopen, vergeven.
Het doet. Het wijkt voor geen wereld.
Naar: Psalm 12
Daarom zou de regenboog christenen met respect en ontzag mogen vervullen voor een God die ongelofelijk veel geduld met ons heeft.
Het nieuwe verbond
Het verbond van de regenboog bood de mensheid uitstel van het oordeel van God. Vervolgens kwam God Zelf naar de aarde, in de Persoon Jezus Christus. Hij versloeg de dood en bood de gehele mensheid genade aan, een genade die het oordeel oversteeg. Deze genade, deze liefde van Christus waar Wijdekerk ook aan refereert, is geen consumptieartikel. Het wordt alleen verkregen bij oprechte berouw en een vastbeslotenheid om Jezus te willen volgen in Zijn voetsporen.
Nu we dit geconstateerd hebben is het tijd om te kijken of de liefde van Jezus Christus overeenstemt met wat de regenboogvlag vertegenwoordigt.
De vorm van de regenboogvlag
Er is een belangrijk feit, dat door bijna niemand opgemerkt wordt. De regenboogvlag toont geen boog, maar bestaat uit rechte lijnen. Het lijkt van weinig belang om te stellen dat de regenboog een boog is, maar de Bijbel lijkt daar anders over te denken. In Genesis 9:13-16 wordt het woord ‘regenboog’ niet genoemd, maar wel drie keer het woord ‘boog’. Het zijn blijkbaar niet alleen de prachtige kleuren, maar het is ook de boog in de wolken die het een teken van God maakt. Dus allereerst liet Baker in zijn verwijzing naar Genesis al cruciale informatie weg. Nu zien we dat hij zijn regenboogvlag een naam gaf die de lading niet dekte. Het teken van het verbond, de boog, stond er namelijk niet op.
De kleuren van de regenboogvlag
Het oorspronkelijke ontwerp van Baker bestond uit 8 kleuren. Een artikel uit de Volkskrant vermeldt daar het volgende over: Baker vond dat een nieuw symbool diversiteit en samenhang moest overbrengen met ‘iets van de natuur dat het menselijke recht van seksualiteit vertegenwoordigt’. In de praktijk bleek de vlag met 8 kleuren te duur te zijn om grootschalig te kunnen produceren, zodat er uiteindelijk 6 kleuren overbleven in de regenboogvlag. Maar hieronder volgt de indeling van de oorspronkelijke vlag.
Roze
De eerste kleur die Baker koos was roze en deze zou seks, of het recht op seks, vertegenwoordigen. Een opmerkelijke prioriteitsstelling, die Baker in een interview op zijn eigen website herhaalt. Ik kan dit op geen enkele manier in overeenstemming brengen met de liefde van Jezus Christus of die van Zijn leerlingen of die van de eerste moedige christenen. Jezus en Zijn leerlingen ontmoedigden juist seksualiteit. Tegelijkertijd werd er begrip getoond voor mensen die wel seksueel actief wilden zijn in een monogame relatie. Nergens spoort de liefde van Jezus mensen echter aan om hun “recht” op seksualiteit op te eisen.
Rood
De tweede kleur was rood en stond voor leven. Wat wilde Baker daarmee zeggen? Dat de LHBT+ beweging recht op leven heeft? Dat is geen exclusief recht van deze beweging, maar een mensenrecht. Ook leek Baker zich niet te realiseren dat geen enkele LHBT+ relatie in staat is om van nature vruchtbaar te zijn en nieuw leven te kunnen ontvangen. Nergens vind ik de erkenning van Baker dat de enige weg naar het echte (eeuwige) Leven, de weg is die Jezus ons wijst.
Oranje
De derde kleur was oranje die geneeskracht vertegenwoordigde. Ja, in de natuur en in de mens zit een herstellend vermogen dat zeer ingenieus werkt. Nergens lees ik dat Baker erkent dat de genialiteit die hiervoor nodig is afkomstig is van God, onze schepper.
Geel
De vierde kleur was geel en stelde zonlicht voor. Natuurlijk hebben we zonlicht nodig, maar wat doet dat in de regenboogvlag? Wilde Baker dat we ons recht op zonlicht gaan opeisen? En waar dacht hij dat we dat kunnen gaan claimen? Hij lijkt niet te beseffen dat God de zon aan de hemel heeft geplaatst en dat Hij ermee kan doen wat Hij wil. Bijvoorbeeld de zon verduisteren, zoals Hij deed toen Zijn Zoon onschuldig stierf aan het kruis.
Groen
De vijfde kleur was groen en stond voor de natuur. Jezus verwijst veelvuldig naar de natuur. Maar niet als iets dat er “nou eenmaal is”, maar als Gods schepping waaruit vele lessen te leren zijn. Die erkenning mis ik ten enenmale bij Baker.
Turquoise
De zesde kleur was turquoise die stond voor magie. Een onvermijdelijk onderdeel van het christen-zijn is de erkenning dat er een geestelijke werkelijkheid bestaat die onze aardse werkelijkheid beïnvloedt. Wanneer je nu aan de slag gaat met die geestelijke werkelijkheid en je laat je daarbij leiden door God, dan is dat in mijn ogen geen probleem. Zo lieten de wijzen uit het Oosten, of de magiërs, zich leiden door God en lazen ze Zijn boodschap in de sterren. Zo vertelt Paulus aan de Efeziërs over de geestelijke wapenrusting die we kunnen dragen bij ons werk in de geestelijke wereld (Efez. 6:11). Maar wanneer mensen hoogmoedig zijn en denken invloed op de geestelijke wereld te kunnen uitoefenen zonder deze wapenrusting te dragen, dan worden ze onvermijdelijk een magneet voor de vijand van God en dan wordt magie levensgevaarlijk. Ook dat besef mis ik bij Baker.
Blauw
De zevende kleur was blauw en stond voor sereniteit. Sereniteit heb je in soorten en maten. Zoals de sereniteit die kan komen na het gebruik van LSD. Voor christenen is er maar één soort sereniteit en dat is de “vrede van God, die alle verstand te boven gaat” (Filip. 4:7) Ik hoor Baker daar niet over.
Violet
De laatste kleur was violet en stond voor de geest. Onze geest is de levensadem die van God komt en naar Hem terugkeert. Baker erkende dat mensen een geest hebben, maar de oorsprong en de consequenties daarvan benoemde hij niet. In tegenstelling tot Jezus Christus die onophoudelijk verwees naar onze geestelijke Vader.
Conclusie
Als ik dit zo op een rijtje zet, dan vind ik geen enkele overeenkomst tussen het gedachtegoed van de ontwerper van de regenboogvlag Gilbert Baker en de liefde van Jezus Christus. Daarom beschouw ik het gebruik van deze vlag door kerken en door de stichting Wijdekerk als een dwaling.
Drs. Alja S. Hoeksema is ethica en onderzocht de achtergrond van de ‘regenboogvlag’.
Bronnen:
- www.wijdekerk.nl
- www.gilbertbaker.com
- De Bijbel: NBV21 vertaling
- Artikel Volkskrant over Gilbert Baker.
