Kunstmatige intelligentie, vaak aangeduid als artificial intelligence (AI), is hot. De lancering van ChatGPT eind vorig jaar zorgde voor een definitieve doorbraak van AI voor de massa’s. Wat is de invloed hiervan op de seksuele revolutie die gaande is? Wordt genderisme erdoor bevorderd, of juist niet? En wat betekent dit voor christenen die willen vasthouden aan Bijbelse opvattingen?

Het is alweer meer dan vijfentwintig jaar geleden dat Garry Kasparov, de toenmalige wereldkampioen schaken, werd verslagen door ‘Deep Blue’. Inmiddels wordt AI al decennia lang op allerlei manieren toegepast. Vaak zijn die toepassingen nuttig. ChatGPT en soortgelijke toepassingen tillen dit echter naar een hoger niveau. Opeens kunnen miljarden mensen zonder technische kennis krachtige AI-technologie gebruiken voor allerlei zelf bedachte doelen. 

AI niet waardenvrij
Je hoeft maar een paar minuutjes te spelen met ChatGPT om je te realiseren dat deze technologie niet waardenvrij is. Een vraag als ‘Waarom is seksualiteit buiten het huwelijk Bijbels gezien zondig?’ wordt  – na weergave van veelgebruikte Bijbelse argumenten – voorzien van stukjes tekst als: ‘Binnen het christendom zijn er verschillende interpretaties en opvattingen, en sommige gelovigen en kerken hebben een meer verdraagzame benadering ten aanzien van dit onderwerp.’ Oftewel, volgens ChatGPT getuigt het klassieke Bijbelse standpunt van onverdraagzaamheid.

Iedereen krijgt ermee te maken
Dat zou misschien zo erg niet zijn – niemand is verplicht om ChatGPT te gebruiken – ware het niet dat toepassingen zoals ChatGPT reuzehandig zijn. Het is bijzonder verleidelijk om ze op allerlei manieren te gebruiken. En dat zal daarom op grote schaal gebeuren, ook door christenen; zoals diezelfde christenen ook ‘en masse’ gebruik zijn gaan maken van internet, sociale media en smartphones.

Bovendien, AI wordt op allerlei manieren geïntegreerd in toepassingen die al lang onderdeel zijn van het dagelijkse digitale leven, zoals internetbrowsers, tekstverwerkers en internetbankieren. Er valt aan het gebruik ervan dus eigenlijk niet te ontkomen, tenzij je kiest voor volledige onthouding van internet. Kortom, er is een krachtige ‘hersenspoeler’ bij gekomen.

AI brengt gevaren met zich mee
Terecht is daarnaast door veel seculiere deskundigen in de afgelopen maanden gesignaleerd dat programma’s als ChatGPT grote gevaren met zich mee kunnen brengen voor de veiligheid en het welzijn van de samenleving. Denk aan cybercriminaliteit en het massaal verspreiden van desinformatie. Sommige ontwikkelaars bij Google zien AI als een groter gevaar dan klimaatverandering of een nucleaire oorlog.

Mede daarom vindt Elon Musk, een van de oprichters van het bedrijf achter ChatGPT, dat overheidsregulering en actief toezicht op makers van AI-systemen noodzakelijk is. Hij maakt de vergelijking met voedselproducenten of autofabrikanten. Die hebben te maken met stringente regels en toezichtshouders. Musk heeft een punt.

AI wordt getoetst aan mensenrechten
Maar dat brengt voor christenen nieuwe dilemma’s met zich mee. In de wetgeving voor AI-systemen die onlangs werd goedgekeurd door het Europees Parlement wordt onder meer gesteld dat bepaalde typen AI-toepassingen onderworpen moeten worden aan een toets op mensenrechten.

Hier doemt echter het probleem op dat het begrip mensenrecht steeds verder opgerekt wordt. Er klinken momenteel krachtige pleidooien om abortus, euthanasie en natuurlijk ook vrije genderidentificatie en -expressie te zien als mensenrecht. Een AI-toepassing die Bijbelse normen toepast die niet voldoen aan hedendaagse opvattingen over waarden en normen kan zomaar afgekeurd worden.

AI roept veel nieuwe vragen op
Er zou over het fenomeen AI veel meer te zeggen zijn. Wat doet het met gewetensvorming als mensen hun denken meer en meer uitbesteden aan AI-systemen? Wat gebeurt er als de grenzen tussen mensen en machines vervagen? In het huidige genderdebat is het belangrijk om het onderscheid tussen man en vrouw te benadrukken als scheppingsordening. Wordt het straks even belangrijk om het wezenlijke verschil tussen mensen en machines te beargumenteren?

Er ontstaan voor christenen dus ingrijpende nieuwe vragen. Meer dan ooit is het nodig om nadruk te leggen op het échte leven. Aandacht voor persoonlijke gewetensvorming wordt nog belangrijker dan het al was, om maar niet te spreken van persoonlijke bekering. Vermoedelijk moet meer onthouding beoefend worden. Bovendien ontstaan krachtige verzoekingen tot afval en verleiding. 

De vermaning van Mozes is actueel: ‘Wacht uzelven, dat ulieder hart niet verleid worde, dat gij afwijkt en andere goden dient en u voor die buigt.’ (Deut. 11:16).