Ik herinner me, toen ik opgroeide, dat mij duidelijk werd geleerd dat een echte man godvruchtig moet zijn en ernaar streeft gelijkvormig te worden aan Christus. Er werd ons geleerd dat ‘man zijn’, zich niet laat samenvatten door ‘macho zijn’. Het gaat er niet om hoeveel gewichten je kunt heffen, dat je jaagt, of aan auto’s sleutelt. De wezenlijke kwaliteit van Bijbelse mannelijkheid was ‘gelijkvormig zijn aan Christus’.
Ik vind deze leer door en door Bijbels. Daarom wil ik laten zien hoe we dat in deze tijd vorm moeten geven. Helaas leven we in een tijdperk waarin mannelijkheid helemaal niet wordt gewaardeerd. Door de opkomst van het postmodernisme is er een overdreven agressieve reactie op verkeerd mannelijk gedrag. Dit is begrijpelijk, maar het verhindert ook het opbloeien van ware mannelijkheid. De focus ligt nu namelijk vooral op uiterlijke zaken. Jonge mannen en jongens wordt niet langer verteld om op Christus te zien als hun voornaamste voorbeeld van mannelijkheid. In plaats daarvan wordt hun aandacht gericht op sportscholen, hard werken en het opvoeden van kinderen. Deze dingen zijn op zichzelf misschien goed, maar het is niet wat de Bijbel ons leert over man zijn.
Het volmaakte Voorbeeld
De Bijbel toont ons hoe een man behoort te zijn. Stuart Scott merkt op: “Jezus, die God en Mens was, wordt in de Schrift afgebeeld als de enige volmaakte Man (1 Petrus 2:21-22). En zo is het; Hij is het volmaakte beeld van wat iemand moet nastreven als man. Christus is het zuivere voorbeeld van mannelijkheid in alle opzichten (1 Johannes 2:6). Niemand zou kunnen zeggen dat een eigenschap die Hij bezat onmannelijk was.”
Omdat dit de waarheid is, kunnen we niet anders dan het eens zijn met Scott.
Een passage die in me opkomt is 1 Korinthe 16:13-14: ‘Waakt, staat in het geloof, houdt u mannelijk, zijt sterk. Dat al uw dingen in de liefde geschieden.’ Alles wat mannen doen, moet in liefde gedaan worden. Wie is er een beter model van liefde dan Jezus Zelf? Hij die God en mens was ging naar het kruis om te sterven, zodat wij verlossing konden verkrijgen. Mannen moeten dit voorbeeld uitdragen naar hun vrouwen (Efeze 5:25); en offers brengen voor hun kinderen (Efeze 6:1-4). Op deze manier kunnen ze mannelijke liefde tonen.
Vrijgezelle man
En toch, als we ons alleen richten op de gehuwden en op vaders, wat kunnen we dan zeggen tegen degenen die vrijgezel zijn? Zijn zij pas ‘echt man’ als ze trouwen en kinderen krijgen? Natuurlijk niet! Deze gedachte heeft geleid tot allerlei verkeerde opvattingen over het ‘man zijn’. In allerlei dingen die hierover gezegd worden, doen we alleenstaande mannen tekort. Uiteraard kunnen we onze opvatting van ‘man zijn’ niet baseren op wat getrouwde mannen kunnen doen. Dan onderkennen we de ware essentie van het ‘man zijn’ niet.
Christus was Zelf vrijgezel. Hij is nooit getrouwd geweest. Waarom hebben bewegingen die zich bezighouden met ‘mannelijkheid’ het dan altijd over seksualiteit en kinderen grootbrengen? Dat is voor mij een raadsel. Vrijgezel zijn is duidelijk iets goeds, volgens de Schrift (waar het van toepassing is op ‘degenen die ertoe geroepen zijn’ – 1 Korinthe 7:27). De Bijbel roept mannen toch niet op om man te zijn, terwijl ze tegelijkertijd sommige mannen oproepen om vrijgezel te blijven. Dit zou betekenen dat ware ‘mannelijkheid’ voor hen onbereikbaar is. Nee, we moeten iets anders voor ogen hebben.
Een Bijbelse man
We keren nogmaals terug naar 1 Korinthe 16:17. Liefde lijkt één van de belangrijkste kenmerken van mannelijkheid te zijn. Mannen, of ze nu getrouwd zijn of vrijgezel, vaders zijn of kinderloos, hebben het vermogen om mannelijke liefde te uiten. Dit zal tot uitdrukking komen in vriendschappen, in relaties met vrouw en kinderen, en ook met collega’s en met hun naasten.
Een Bijbelse man zal daarom sterk staan in de waarheid van Gods Woord, mensen liefhebben en dit met hen delen (Romeinen 10:14-15). Hij zal de moeilijkheid van de taak accepteren, zijn angsten toegeven en erop vertrouwen dat de Heere door hem heen zal werken. Hij zal nederig zijn tekortkomingen toegeven en hulp vragen voor die dingen die hij zelf niet kan oplossen (1 Petrus 6-7). Hij zal niet hoogmoedig proberen al zijn problemen alleen op te lossen. Niet alle mannen weten hoe ze hun auto moeten onderhouden of hoe ze huishoudelijke klusjes moeten opknappen. Hij weet waar zijn beperkingen liggen en zal hulp en onderwijs zoeken waar dat nodig is. Evenzo zullen mannen werken om voor hun vrouwen te zorgen (Efeze 5:22-33). Vaders zullen een godvruchtige houding bij hun kinderen ontwikkelen (Efeze 6:1-4). In de wetenschap dat mannen biologisch anders gemaakt zijn dan vrouwen, zullen ze deze geslacht specifieke rollen toepassen in hun leven en gezin. Waar die rollen niet specifiek van toepassing zijn (vanwege vrijgezel zijn), kunnen ze deze nog steeds uiten in de manier waarop ze omgaan met vrouwen en kinderen; in liefdevolle vriendelijkheid. Niets van dit alles wordt gedaan in de wettische, uiterlijke zin van “macho mannelijkheid”, maar enkel omdat een liefdevol leven in Christus van nature zal uitlopen op zo’n houding.
Het punt is dus duidelijk. Mannen moeten allereerst hard werken om een christelijke houding in hun levensstijl te ontwikkelen. Daarna moeten ze hard werken om liefdevol te zijn in alles wat ze doen. Ten slotte zal dit uitmonden in verschillende praktische zaken die de vrucht zijn van ware mannelijkheid. We moeten dit goed begrijpen. Verwar de wortel niet met de vrucht. Christus is de wortel, al het andere is de vrucht.
R D. Norman is zendeling in Roemenië. Hij is getrouwd met Ema en dient voornamelijk door middel van evangelisatie en counseling. Hij is ook de auteur van twee boeken die binnenkort uitkomen; Phenomenal Grace and Restraint and Freedom: Biblical Advice for Self-Control.
Van Stuart W. Scott verscheen in Nederland ‘De Godvrezende man’
