Leestijd: 3 minuten

Regeringsleiders in veel landen maken zich opeens zorgen over het feit dat er te weinig kinderen geboren worden. Wat is er aan de hand? Wat zit daar achter? Hoe dit te zien vanuit Bijbels perspectief?

Diverse internationale media schreven er de afgelopen weken uitgebreid over. Wereldwijd daalt het aantal kinderen dat per vrouw dat geboren wordt veel sneller dan verwacht. Dit betekent dat de wereldbevolking binnen afzienbare tijd kan gaan krimpen.

Dalende geboortecijfers

De aanleiding was een nieuwe studie door wetenschappers van het Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). De resultaten hiervan werden gepubliceerd in het vermaarde medische tijdschrift The Lancet. Men stelt dat in 2050 voor meer dan driekwart van alle landen wereldwijd zal gelden dat niet meer genoeg kinderen geboren worden om de bevolking op peil te houden. In 2100 zal dit voor 97% van alle landen het geval zijn.

Werden er in 1950 wereldwijd nog gemiddeld 4,86 kinderen geboren per vrouw, in 2021 was dit gedaald tot 2,32. Om de bevolking op peil te houden moet de geboorteratio ongeveer op 2,1 liggen. In Nederland lag het op 1,49 in 2022. In de Verenigde Staten lag het in 2021 op 1,62. De laagste ratio wereldwijd is die van Zuid Korea: 0,72.

In veel landen met hoge inkomens, zoals Nederland, werd deze ondergrens overigens al gepasseerd in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Maar in ontwikkelingslanden dalen de aantallen eveneens hard. In India bijvoorbeeld ligt de ratio nu ook onder de 2,2, hoewel het land gemiddeld genomen nog steeds arm is en veel vrouwen thuis zijn.

De VN schatte in 2017 dat de wereldbevolking zou groeien naar 11,2 miljard in 2100. In 2022 werd deze schatting bijgesteld tot een piek van 10,4 miljard in 2080. Een meer recente schatting van IHME gaat uit van een piek van 9,5 miljard in 2061.

Grote tekorten

Anti-natalisten zien dit als een goede ontwikkeling. Ze krijgen sneller dan verwacht in de schoot geworpen waarvoor ze streden. Immers, minder op mensen op de planeet, betekent in hun optiek minder belasting van ‘moeder aarde’. Dit zal ook een belangrijke bijdrage leveren aan het bestrijden van vervuiling, honger en klimaatverandering. Die gedachte is te begrijpen vanuit hun perspectief, maar het middel zou wel eens erger kunnen zijn dan de kwaal.

Veel regeringsleiders zijn in ieder geval gealarmeerd. Want te lage geboortecijfers kunnen bijvoorbeeld leiden tot grote tekorten aan arbeidskrachten. Dat gaat niet alleen ten koste van de welvaart, het betekent ook dat essentiële voorzieningen niet meer in stand kunnen worden gehouden. Denk aan het leger, de afvalverwerking, de politie, de belastingdienst en het openbaar vervoer. Bovendien ontstaat een sterk vergrijsde samenleving met onvoldoende mensen om voor kwetsbaren en ouderen te zorgen.

In landen als Japan en Hongarije is veel ervaring opgedaan met het stimuleren van het aantal geboortes met o.m. gratis kinderopvang, ruimhartige zwangerschapsverlofregelingen en fiscale bevoordeling. Die maatregelen blijken uiteindelijk weinig effectief. Vrouwen kiezen er hoe dan ook veelal voor om kinderen later te krijgen, en ook om minder kinderen te krijgen. Ook het voorbeeld van China is illustratief. De eenkindpolitiek is afgeschaft in 2015. Maar dat betekent niet dat echtparen nu massaal kiezen voor meer dan een kind.

Genot

Het laat zien dat het een oordeel kan zijn dat mensen krijgen wat zij graag willen. Het volk Israël wilde in de woestijn met alle geweld vlees. God gaf het, zodanig dat het hun neusgaten uitkwam. Maar terwijl ze hun mond nog vol hadden ontstak de toorn van de HEERE en werd het volk geslagen met een grote plaag (Num. 11:33).

Mede dankzij anticonceptiemiddelen de mens de mogelijkheid om te kiezen voor weinig kinderen. Die keuze werd en wordt ‘en masse’ gemaakt. Zelfs in arme landen wordt het meer en meer de gebruikelijke keuze. Ook daar ontstaan verstedelijkte individualistische samenlevingen waar de nadruk ligt op zelfontplooiing en genot.

Vreugde

Wat zou de houding van christenen moeten zijn? Allereerst, we hoeven niet wakker te liggen van allerlei menselijke modellen en prognoses. We zijn er niet blind voor, maar beseffen tegelijk dat de HEERE regeert. Hij zorgt iedere dag. Het einde van de wereld zal niet komen door teveel of te weinig mensen, maar zal komen zodra iedereen is toegebracht die Hij van eeuwigheid liefhad. De kinderen die Hij liefheeft zúllen geboren worden. Het verbond wordt bevestigd van kind tot kind.

Bovendien, in een vergrijzende samenleving getuigen wij als christenen door de kinderzegen met vreugde te ontvangen als een geschenk van God. En daar komt bij: wie in zo’n tijd kinderen mag ontvangen doet dit niet alleen met het oog op Gods Koninkrijk, maar ook om een kleine tegenbeweging te vormen. Zo leveren we een kleine maatschappelijke bijdrage, tegen de vergrijzing en tegen ontwrichting.