“Stel je eens voor dat een echtpaar een dochter van 18 jaar heeft. In de woonkamer wordt een Bijbelstudie georganiseerd, waar ook de mannen van de gemeente komen. De dochter is boven op haar kamer en besluit deel te nemen aan de Bijbelstudie. Ze loopt de trap af en komt de woonkamer binnen, gekleed in haar lingerie. Hoe zouden haar ouders reageren?
Laten we eerlijk zijn: de meeste christenen zouden zoiets niet goedkeuren, ongeacht tot welke denominatie ze behoren. Maar als die 18-jarige dochter in een bikini of badpak aan het strand of in een zwembad is, hebben weinig christenen daar moeite mee. Alsof het water ineens een bovennatuurlijk effect heeft op mannen, zodat ze niet met lust zullen kijken. Alsof het schaamtegevoel dat een vrouw wel heeft als ze op straat in haar lingerie verschijnt, ineens verdwijnt aan het strand of in het zwembad.”
Dit schreef Sam Jayasinghe in het voorwoord van het boekje (Ont)kleding… Alles tot eer van God?!. Jayasinghe is ouderling en medeoprichter van de Family Bible Church Rotterdam en lid van de visiegroep Bijbels Beraad M/V. Ondanks bovengenoemde kritiek op badkleding wijst Jayasinghe zwemmen niet af: “Mag ik dan niet meer zwemmen?, vraag je je misschien af. Natuurlijk wel! Er is gepaste badkleding voor vrouwen beschikbaar.”
Het boekje geeft een Bijbelse visie op kuisheid, kleding en een kritische beschrijving van de geschiedenis van badkleding en hiermee ook van de ontkleding van Amerika. Het boekje kwam uit in het jaar 2000 in het Engels. De oorspronkelijke titel is: Christian Modesty. The Public Undressing of America. Jeff Pollard, de auteur, is voorganger in de Mount Zion Bible Church in Pensacola, in de Amerikaanse staat Florida. Het boekje van 104 pagina’s is nu uitgegeven in een Nederlandse vertaling door de Family Bible Church Rotterdam. Het boekje is geschreven vanuit de Amerikaanse context, maar die context is grotendeels gelijk aan de situatie in Nederland. Dit artikel geeft een impressie van de inhoud van dit interessante boekje, waarin de historische ontwikkeling van (ont)kleding geschetst wordt. Eerder schreef ik al over de Bijbelse normering van (zwem)kleding.
Kern van het betoog
Tijdens het lezen van dit boekje, ontdek je al snel de kern van het betoog van Jeff Pollard:
“Vanuit de Bijbel raakte ik ervan overtuigd dat badkleding een vorm van onzedige naaktheid is; historisch bewijs overtuigde me ervan dat badkleding ook met precies dat doel ontworpen is. Na grondig onderzoek ontdekte ik dat de mode-industrie met badkleding op de proppen kwam om de publieke opinie rondom kuisheid te veranderen. Met andere woorden: kledingontwerpers gebruikten badkleding om ons continent te ontkleden.”
God als Ontwerper van kleding
Pollard geeft een weergave hoe kleding haar oorsprong vindt vanaf de zondeval. “Het Bijbelse verslag van de oorsprong van kleding en de daaropvolgende voorbeelden van kleding onthullen ten minste één eenvoudige stelregel: God ontwierp kleding om het gehele lichaam te bedekken, niet alleen de geslachtsdelen. (…) Terwijl Adam zijn geslachtsdelen bedekte, bedekte de Heere Adams lichaam. [Vincent] Alsop (aldus Pollard) merkt op dat ‘onze eerste ouders, in hun overhaastige voorziening tegen hun schaamte, alleen zorgden voor schorten: maar God – Die een goed beeld had van hun behoeften en wat voor hen nodig was – heeft vanuit fatsoensregels en wat daar volledig aan zou beantwoorden voor hen in jassen voorzien; opdat het hele lichaam bedekt en verborgen zou kunnen worden.’ (…) Dit shirtachtige kledingstuk had gewoonlijk lange mouwen en reikte tot aan de enkels wanneer deze als een soort van jas werd gedragen.”
Pollard leert dat er een Bijbelse standaard is voor het bedekken van het lichaam. “Of het nou de huiden zijn die God aan Adam gaf, de gewaden die Hij voor de priesters ontwierp, de klederen van Jezus Christus of de reine, witte gewaden van de heiligen in heerlijkheid, we hebben een consistent getuigenis. Het Oude en Nieuwe Testament laten zien dat Gods aardse en hemelse mensen gewaden droegen die hen bedekten vanaf tenminste hun nek tot aan de knie (en mogelijk zelfs tot halverwege de kuit of tot aan de enkel).”
Het afwijken van deze Bijbelse standaard ziet hij als zondig: “Het blootstellen van het mannelijk of vrouwelijk lichaam, dat bedekt zou moeten zijn, staat niet in lijn met het Bijbelse model. Aangezien het blootstellen van de geslachtsdelen schandelijk is, lijkt het duidelijk dat kleding die de geslachtsdelen benadrukt of nadrukkelijk de aandacht trekt naar deze lichaamsdelen op een zelfde manier schandelijk of onzedig is. De moderne zwemkleding is de belichaming van deze dingen, speciaal zo ontworpen.”
Badkleding bewust ontworpen om onkuisheid te bevorderen
De auteur maakt gebruik van het werk van Claudia Brush Kidwell en Valerie Steele. Volgens hen is de geschiedenis van zwemkleding verbonden “met onze veranderende perceptie van kuisheid en onzedigheid.” Zij stellen: “Badkleding is door de jaren heen de meest onthullende vorm van sportkleding geweest en heeft een ongemakkelijke vriendschap tussen kuisheid en seksuele vertoning doen ontstaan”. Pollard maakt graag gebruik van boeken uit de modegeschiedenis die niet zijn geschreven vanuit een christelijk perspectief: “Dit is wat ze waardevol maakt: ze vertellen het verhaal niet vanuit het oogpunt van christelijke kuisheid. (…) Het is namelijk hun getuigenis dat het badpak de hoofdrol speelt in de ontkleding van Amerika.”
Even verderop biedt Pollard een reflectie: “wat er op het strand gebeurde, was het begin van de botsing tussen God als de Ontwerper van kleding en zondige mensen als de ontwerpers van kleding. Modeontwerpers zagen zwemkleding simpelweg niet als functionele kleding met een specifiek doel, zoals overalls. Zij zagen hun creaties als zeer modieuze kledingstukken en hebben ze daarom ontworpen om zowel te onthullen als te prikkelen.”
Ontkleding van de bevolking
De auteur geeft aan dat de ontwerpers wisten wat het resultaat zou zijn van hun producten: “Zij waren zich er echter van bewust dat ze het Amerikaanse volk aan het ontkleden waren en daarmee voortdurend de wettelijke grenzen rondom openbare naaktheid tarten. Beste lezer, ik daag u uit: lees de boeken die geschreven zijn door de mode-industrie; lees hun geschiedenis over de handel; u zult ontdekken dat seksuele aantrekkingskracht het leidende motief van de modewereld is en niet het Woord van God. (…) Als mensen zijn we opgeschoven van het Bijbelse perspectief van het bedekken van het lichaam naar een werelds perspectief waarin met het lichaam gepronkt wordt. De trieste uitkomst was dat onze maatschappij (inclusief de kerken) haar gewaad van christelijke kuisheid uittrok en vervolgens trots en naakt op het strand ging staan.”
Veranderen van publieke opinie over kuisheid
De schrijver leert ons dat de publieke opinie over kuisheid is veranderd: “Ontwerpers van zwemkleding overtreffen alle anderen in de mode-industrie en hebben een verbluffende zege behaald in het veranderen van de publieke opinie over kuisheid. Het is kristalhelder dat hun creaties zijn ontworpen om zoveel mogelijk menselijk lichaam te laten zien aan het publiek. (…) Al meer dan 100 jaar heeft dit enkele kledingstuk gediend als het belangrijkste middel voor de openbare ontkleding van Amerika. Ontwerpers van zwemkleding zijn de primaire spelers geweest in ‘het trekken van een lijn in het zand’ in de cultuuroorlog tussen christelijke kuisheid en naaktheid. Zij hebben de norm bepaald voor wat onthullend is en wat bedekkend is, terwijl noch hun norm noch hun ethiek uit het Woord van God afkomstig is. (…) Dat is wat deze tweedeling voortbrengt: mannen en vrouwen die er nooit aan zouden moeten denken om in hun ondergoed de voordeur uit te lopen, zullen hun bijna naakte lichamen publiekelijk in badkleding tentoonstellen. (…) Deze tweedeling produceert ook mensen die op zondag in de kerk de openbare immoraliteit afkeuren. Diezelfde mensen zijn zich er niet van bewust dat het kledingstuk dat ze zullen dragen naar het volgende strand-uitje hen een aantal decennia geleden in de gevangenis had doen belanden! Een vrouw die vandaag de dag een zogenaamd bescheiden ééndelig badpak zou dragen, zou in 1922 gearresteerd zijn”. Dit geldt ook voor mannen die in die tijd openbaar hun borst ontblootten. Hoe hebben de mode-ontwerpers het voor elkaar gekregen om de publieke opinie gewijzigd te krijgen? De auteur wijst op de grote rol van Hollywood en de media hierin. Film en televisie dienden als middelen. Pollard benadrukt: “De invloed van de media in het verkopen van naaktheid aan het Amerikaanse publiek kan maar moeilijk worden overschat.”
De ontkleding ging geleidelijk
De onthulling van het menselijk lichaam gebeurde niet in één keer: “Een zorgvuldige studie van de literatuur, afbeeldingen en foto’s uit de vroege tijdperken in de evolutie van zwemkleding, onthult dat controversiële delen van het lichaam geleidelijk bloot kwamen te liggen: de bovenarmen en dijen, schouders en rug. Weg bewegend van de Bijbelse norm, kropen de pakken over de dij en langs de schouders naar de boezem.” De auteur concludeert dan ook: “Moderne zwemkleding en de meeste hedendaagse mode zijn zeer duidelijk ontworpen naar de normen van de wereld, niet naar die van Jezus Christus. De mode-industrie richt zich op trots, de begeerte van het vlees en de begeerte van de ogen, niet op reinheid en heiligheid. Het doel is niet om het lichaam te bedekken, maar om het sensueel te verpakken of bloot te leggen.” Hij vindt dit onjuist: “De wereld en haar modegoden zouden niet de norm moeten zijn voor hoe christenen zich kleden”.
Christelijke boodschap
De auteur geeft zijn lezers ook een christelijke boodschap mee. Kinderen van God zouden “vurig moeten verlangen naar het promoten van reinheid en godvruchtige kuisheid in zichzelf en hen die zich om hen heen bevinden.” Hij kijkt ook naar boven: “Onze kleding moet op de glorie van God gericht zijn, niet op het benadrukken van onze lichaamsvormen.” Christenen kunnen hierin wel wat leren van de schrijver: “Op dezelfde wijze worden de hedendaagse kerken geïnfecteerd door een epidemie van onzedelijkheid. De principes waarmee de meeste badkleding de test van kuisheid niet doorstaan, moeten worden toegepast op alles wat we dragen.” Pollard benadrukt dat we het lichaam moeten bedekken “om reinheid in gedachten en geest te waarborgen, met name in de gezamenlijke aanbidding van onze heilige God.” De schrijver wijst erop wie in zedigheid voorop moeten lopen: “Alhoewel vrouwen gevoelig zijn voor het dragen van weelderige of sensuele kleding, zijn het hun vaders en echtgenoten die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor wat de vrouwen thuis dragen. Christelijke mannen en vrouwen moeten deze zaak grondig bestuderen en er vurig voor bidden, want we hebben daadwerkelijk een terugkeer naar Bijbelse kuisheid nodig.”
Voor ware christenen is het extra belangrijk om hun lichaam te bedekken. Voor hen geldt: “Uw hele zijn, lichaam en ziel, is het gekochte eigendom van Jezus Christus; en de prijs voor uw lichaam was de verbrijzeling van Zijn lichaam”. (…) “Uw lichaam behoort Hem toe! Hij verloste het met Zijn kostbaar bloed aan het kruis van Golgotha.” Pollard rondt zijn christelijke boodschap af met deze oproep: “Laten we, voor de glorie van God en de liefde van de Heere Jezus Christus, terugkeren naar christelijke kuisheid.”
Eigen conclusies
De ontwikkelingen die in dit boekje zijn geschetst, zijn mijns inziens inmiddels weer verder gegaan. Hierboven lazen we dat mannen en vrouwen er nooit aan zouden denken om in hun ondergoed de voordeur uit te lopen, maar dat ze hun bijna naakte lichamen wel publiekelijk in badkleding zouden tentoonstellen. Inmiddels zien we de trend, ook in de gereformeerde gezindte, dat vrouwen en meisjes het normaal vinden om in hemdjes de voordeur uit te lopen, dus gewoon in hun ondergoed. Voeg hierbij de ultrakorte rokjes of broekjes en we mogen ons wel afvragen welke kledingregels nu echt gezag hebben binnen de gereformeerde gezindte. Eerder zagen we al dat reformatorische scholen hun kledingregels aanpasten aan de huidige kledingstijl.
Velen zijn zich tegenwoordig bewust dat onze maatschappij geseksualiseerd wordt. Deze ontwikkeling staat niet op zichzelf. Eerst werd de maatschappij openbaar ontkleed. Dit gaf ruimte voor de volgende stap: de seksualisering van de maatschappij. Het trieste is dat er weinig bewustwording is aangaande het proces van ontkleding. Het lijkt wel alsof de Bijbel hierin nauwelijks meer gezag heeft, ook niet als het gaat om (bad)kleding. Het is hoog tijd dat kerkelijke vergaderingen, ambtsdragers en christenen zich gaan uitspreken tegen het proces van openbare ontkleding van de bevolking. Ook de hedendaagse badkleding die al vrijwel volledig is geaccepteerd binnen de gereformeerde gezindte, moet worden bekritiseerd. Er is altijd een weg terug mogelijk in de weg van bekering en reformatie! Nederland moet weer een geklede, christelijke natie worden, gericht op Gods eer!
Dit artikel van C.H. van den Hoven verscheen eerder bij Gereformeerd Venster en is na enkele aanpassingen met toestemming overgenomen. Meer informatie en bestellen, klik hier.
