In de Westerse wereld zien steeds meer kerken ruimte voor het hebben van een relatie met iemand van hetzelfde geslacht en het zegenen van zo’n relatie. Hoe moet je hiermee omgaan als je deel uit maakt van een gemeente waar dat het geval is?

Afgelopen week kwam in het nieuws dat de Utrechtse Jacobikerk voortaan ruimte ziet voor het inzegenen van relaties van partners van hetzelfde geslacht. Ook staan de ambten voortaan voor hen open. Nu is dit binnen de PKN – waar de Jacobikerk deel van uit maakt – geen uitzondering, wel is het nieuwswaardig omdat het een gemeente betreft die vanouds een Gereformeerde Bondssignatuur heeft. Overigens behoort de Jacobikerk wel tot de progressieve flank van de Bond; al eerder haalde de gemeente het nieuws door in 2009 de ambten open te stellen voor vrouwen.

Geen verrassing

Dat nu ook homo’s ambten mogen bekleden en een zegen over hun verbintenis kunnen vragen, is ook geen verrassing. De gemeente sorteerde hier al op voor door eind 2022 aan te geven het gesprek over homoseksualiteit voort te zullen zetten. Dat dit toen aangekondigd werd had ongetwijfeld alles te maken met de studiedag rond het boek van Ad de Bruijne die rond dezelfde tijd in deze kerk gehouden werd. Een goed verstaander hoefde de verhulde waardering van de pastor loci voor De Bruijnes publicatie niet te ontgaan. Hij wees er de aanwezigen op dat de Jacobikerk al decennialang grote openheid toont voor andersgeaarden.

De beslissing zal gemeenteleden waarschijnlijk dus niet verrassen. Maar wat als je moeite hebt met zo’n besluit? Als een gemeente waar je misschien bent gedoopt, jaren hebt gekerkt, belijdenis hebt gedaan, getrouwd bent en Avondmaal hebt gevierd een dergelijk besluit neemt terwijl je zelf, op grond van de Schrift deze keuze afwijst?

Laat het duidelijk zijn: de keuze van de Jacobikerk om deze weg in te slaan is niet te verenigen met het expliciete Schriftgetuigenis over de plaats en betekenis van seksualiteit, de afwijzing van de homoseksuele praxis en de ingrijpende consequenties die de Schrift daarin verbindt. Ze kan alleen gerealiseerd worden door ingrijpende hermeneutische moves te maken en dat is waarschijnlijk ook wat er gebeurd is. Het betreft een ernstige aantasting en verkrachting van Gods Woord – de scepter waarmee Christus regeert. Daarmee wordt de heerschappij van Christus over Zijn kerk miskend.

Wat te doen als gemeentelid?

Wat kunnen gemeenteleden doen in zo’n geval? De Amerikaans-presbyteriaanse theoloog Charles Hodge schreef eens dat als kerken besluiten nemen die ingaan tegen de Schrift en de confessie, je dan drie dingen kunt doen: a) je voegt je instemmend naar het genomen besluit; b) je tekent protest aan in de hoop dat dit tot herziening en/of verandering leidt; c) als dit geen resultaat oplevert, geef je je plaats op.

Het is de roeping van een christen bij besluiten die indruisen tegen Gods Woord allereerst bezwaar aan te tekenen bij de kerkenraad en/of andere kerkelijke organen. Immers, gemeente-zijn betekent een gezamenlijke verantwoording dragen voor leer en leven van de gemeente. Het getuigenis van de gemeente is ook ons getuigenis, het verzuim van de gemeente ook ons verzuim. Wanneer dit bezwaar niet resulteert in herziening of verandering van de gekozen koers, kan gekeken worden of er andere kerkelijke organen zijn waar je met je klacht terecht kunt. Wanneer na herhaalde inspanning blijkt dat er geen verandering optreedt staat men voor de keus: blijven of gaan?

Het eerste lijkt me geen optie. Immers, hoe kan men zich langer onder het geestelijk opzicht stellen van een kerkenraad die aantoonbaar dwaalt, niet in bijzaken, maar inzake kernelementen van de christelijke leer en ethiek? Schriftgetrouwe gemeenteleden dienen in dat geval hun gemeente te verlaten – met ongetwijfeld alle pijn die daaraan verbonden is. Hen rest geen andere optie dan of kerkelijk onderdak te zoeken bij een gemeente die een expliciet bijbels geluid laat horen inzake relaties, huwelijk en seksualiteit. Veel hervormd-gereformeerden deden dat door in hun beleidsplan dergelijke verwoordingen op te nemen.

Geen andere keuze

Wie -zoals ik – van mening is dat dit geluid niet alleen onderdeel van het beleid van een plaatselijke gemeente dient te zijn, maar van de héle kerk, rest geen andere keuze het kerkgenootschap te verlaten. Wat we niet hoeven op te geven, is het gebed. God is een God van wonderen en kerken kunnen door Gods genade ook terugkeren van heilloze wegen.