Wat zegt de Bijbel over relaties, huwelijk, seksualiteit en gezinsvorming? Van twee predikanten verscheen hierover een boek in het achterliggende jaar. Ds. G. van Zanden bracht het boekje ‘Nooit meer alleen’ uit, terwijl van ds. H.J. Agteresch ‘Wandel in de liefde’ uitkwam.
Nooit meer alleen
Ds. G. van Zanden, hervormd predikant van de Nieuwe Kerk in Katwijk, heeft twaalf preken gehouden, waarin allerlei aspecten van relatievorming en huwelijk langskomen. Aan de hand van 12 Bijbelgedeelten spreekt hij over ‘echt zijn’, je zelfbeeld, relatievorming, de bruiloft, omgaan met seksualiteit, echtscheiding, single zijn, parallellen met het geestelijke huwelijk, het vallen in verleidingen, terugkeer en berouw, tucht in de gemeente en tenslotte de Bruiloft van het Lam.
Steeds gebruikt de auteur heel eenvoudige voorbeelden om zijn punt duidelijk te maken. De manier waarop hij dingen verwoordt, blijven vaak gemakkelijk haken. Als het gaat over verkering bijvoorbeeld. “Als je een jongen hebt die je slaat, is het je geraden het uit te maken. Want dat kán niet. Hij is jouw Adam blijkbaar niet! [of andersom:] Zij is jouw Eva niet!”
Singles spoort aan hij vriendelijk en dringend aan “om te vertrouwen op het wijs beleid van Vader. God gaf Zijn volk manna. En elke dag was er genoeg!”
Als het gaat over verleidingen, neemt Van Zanden het voorbeeld van chocolaatjes. “Zolang de verleidingen op afstand blijven, is het behoorlijk goed te doen [om aan je gewicht te werken]. Maar als iemand je, juist als je trek hebt, een schaal chocolaatjes onder je neus duwt, kom je in tweestrijd. Ineens begint er een stemmetje in je hoofd te praten: ‘Doe niet zo flauw. Eéntje maakt niet uit”. We moeten steeds alert zijn en de kleine zaadjes van zonde ‘stuk knijpen tussen onze vingers’.
Over de omgang met gemeenteleden die in zonden vallen, heeft de predikant ook een goede raad. Vaak roert de farizeeër zich dan in ons: “Het is toch wat, die man kan zijn eigen huwelijk niet eens heel houden. Veel beter is het om onze handen wat meer te vouwen: Heere, ontferm U oer ons en onze gemeente. Want dat huwelijk ligt aan stukken. Dat gezin valt misschien wel uit elkaar. (…) En bewaar mij voor zulke misstappen.”
Ik heb het boek met veel genoegen gelezen. Niet omdat ik er heel veel nieuwe dingen in tegenkwam, maar vanwege de frisse, aansprekende taal. Zeker ook geschikt voor jongeren die zich voorbereiden voor het huwelijk. Ds. van Zanden stelt nadrukkelijk dat hij schatplichtig is aan Ds. Vergunst (Samen voor Zijn aangezicht) en ds. Tim Keller (Het huwelijk), maar hij heeft de thematiek op zijn eigen kenmerkende manier ingevuld.
Wandel in de liefde
Ook het boek van ds. Agteresch komt voort uit een prekenserie. Hij behandeld globaal dezelfde onderwerpen als ‘Nooit meer alleen’. In 10 hoofdstukken worden allerlei thema’s besproken: de schepping van de mens, het eerste huwelijk, het gebed (in het alleen-zijn, het huwelijk en het kruisdragen), heilig wandelen voor God, de rol van man en vrouw, de bijzondere eenheid tussen man en vrouw, het getrouwde en ongetrouwde leven, de boosheid van ons hart en verlossing door Christus, als de dood scheiding maakt en tenslotte de bruiloft van het Lam.
In dit boek wordt de geestelijke diepgang van elk aspect nadrukkelijker uitgewerkt dan in het eerste boek. Hierdoor wint het aan diepgang, maar kost het tegelijkertijd wat meer inspanning bij het lezen. Enkele voorbeelden die mij aanspraken, zal ik hieronder weergeven.
“Een ware christelijke vrouw is gehoorzaam aan Christus, haar Kurios. Dat kan toch niet anders? Tegelijkertijd is ze haar man onderdanig [wat onderdanig is, heeft hij daarvoor al uitgelegd]. Kohlbrugge tekent hierbij aan: Als de vrouw niet aan de man onderdanig is, is ze dat ook niet aan Christus. Het luistert nauw!”
“Nu vraagt de Heere aan de mannen om diezelfde liefde te hebben voor hun eigen vrouwen. Ja, om hun vrouwen zó lief te hebben als Christus de gemeente liefheeft. Bij de Heere Jezus was het een Zelfopofferende liefde tot in de dood. Hij heeft Zijn leven afgelegd. Bij de mannen vraagt de Heere die liefde tot de dood een scheiding maakt tussen de geliefden.”
“Als je Romeinen 1 op je in laat werken, is de ergste zonde niet dat je homoseksueel gedrag vertoont. Evenmin is de ergste zonde dat je overspel bedrijft. Weet u wat de ergste zonde is? Dat we God niet verheerlijken en dat we God niet danken (vs.21). Staan we hierin niet allen schuldig?”
“Zo komen we drie vrouwen tegen op de grens. Op een kruispunt. Als u weduwe bent geworden of weduwnaar, of iemand anders uit uw gezin is u door de dood ontvallen, dan weet u: ik ben op een kruispunt terechtgekomen”.
Ds. Agteresch heeft dit boekje echt bedoelt voor de grote verscheidenheid aan hoorders die in de kerk zitten. Ze worden allen aangesproken en alle levensomstandigheden komen aan bod. Naar eigen zeggen zijn de hoofdstukken ook als preek te gebruiken in de eredienst. Hiervoor heeft hij aan het einde van elk hoofdstuk enkele liturgische aanwijzingen.
Vergelijking
Zoals uit bovenstaande citaten blijkt, zijn het twee heel verschillende boeken. ‘Nooit meer alleen’ nodigt door de verhalende verteltrant en de gespreksvragen uit om een boek samen te lezen. ‘Wandel in de liefde’ vraagt mijns inziens meer om een meditatieve leeshouding. De laatste gaat veel dieper in op mensvisie en op de geestelijke wandel met God, hoewel dit in het eerste boekje niet onbesproken blijft. Het viel verder nog op dat de predikanten grotendeels verschillende Bijbelgedeelten aanhalen. Ds. Agteresch preekt 4 keer uit Genesis (1, 2, 24/25 en 39) en twee keer uit Efeze 5. Ds. Van Zanden gebruikt vijf keer een gedeelte uit 1 Korinthe (4, 5, 6 en 7). De boodschap die zij uitdragen is consistent: Het huwelijk is eerlijk onder allen. En ‘wandelt in de liefde, gelijkerwijs ook Christus de gemeente liefgehad heeft’.
Beide boeken van harte aanbevolen.
