Wat heeft de bikini met wereldgelijkvormigheid te maken? Kan een christen in bikini naar het strand? Of moeten wij, net als christenen wereldwijd, op zoek naar andere badkleding?
Wonend in een huis vol meiden met – tot voor kort – het strand dichtbij, is strandkleding een onderwerp dat in huize Klaassen regelmatig de revue passeert. Nu kan ik me voorstellen dat de meningen over dit voorbeeld verdeeld zijn. Is het niet gewoon een kwestie van smaak, voorkeur of zelfs christelijke vrijheid? Toch meen ik dat bezinning op dit punt niet overbodig is. Het heeft mij altijd verbaasd dat, waar voor heel veel christenen wereldwijd een bikini not done is, deze in Nederland onder christenen zo geaccepteerd lijkt te zijn. In dit artikel wil ik iets dieper ingaan op dit thema, niet om verdeeldheid te zaaien of te veroordelen, wel om invulling te geven aan de bijbelse opdracht: Onderzoek alle dingen en behoud het goede.
Wat ging eraan vooraf?
Zoals gezegd werd de bikini vlak na de oorlog geïntroduceerd door de Fransman Louis Réard, eigenaar van een lingeriezaak. Hij bedoelde zijn ontwerp nadrukkelijk als ‘waterproof’ lingerie. Toen hij deze wilde presenteren, bleek er geen enkel model bereid te zijn het kledingstuk te presenteren: men vond het vulgair. Uiteindelijk was het de naaktdanseres Micheline Bernardini die op 5 juli 1946 in bikini poseerde bij het Molitorzwembad in Parijs. De foto’s werden als schokkend ervaren, vooral omdat dit de eerste zwemkleding was die je navel toonde. In eerste instantie had de bikini weinig succes, mede omdat verschillende landen en zelfs Hollywood het verboden er een te dragen. Ter illustratie van de gevoeligheid: in München werd een studente veroordeeld tot zes dagen taakstraf omdat ze zich in het openbaar vertoond had in bikini.
De bikini is geworden tot een symbool van vrouwelijke emancipatie.
Nu, zestig jaar later is de bikini zover geaccepteerd dat als op een warme zomerdag iemand in bikini over straat fietst, bijna niemand er meer van opkijkt. Tachtig procent van de verkoop van badkleding bestaat tegenwoordig uit het tweedelige kledingstuk. De bikini is geworden tot een symbool van vrouwelijke emancipatie, aldus de Franse modehistoricus Oliver Saillard. Het gaat volgens hem bij dit kledingstuk niet zozeer over de kracht van mode als wel over de kracht van vrouwen: vrouwen die hun eigen keuzes durven te maken en – tegen de gevestigde orde in – trots op hun lijf zijn en dat willen laten zien.
‘Sociale druk’ en wijdverbreide acceptatie
Daarnaast speelt er ook zoiets als ‘sociale druk’. Dat dit zo is, werd me duidelijk uit een e-mail die een jonge vrouw me stuurde naar aanleiding van mijn bedenkingen. Ze schreef dat ze een bikini eigenlijk helemaal niet zo prettig vindt, maar er toch een droeg omdat haar vriendinnen het ook deden. ‘Je doet het (…) omdat iedereen het doet en het een bepaalde sociale verwachting is. En dat hoeft dus niet en dat heb je mij laten inzien.’
Zo veel mogelijk van je lichaam laten zien verhoudt zich slecht
tot de Bijbelse oproep tot ingetogenheid en voorzichtigheid.
Persoonlijk blijf ik het apart vinden dat de bikini zo wijdverbreid geaccepteerd lijkt te zijn. Op een warme zomerdag zag ik een vrouw in bikini op de fiets: niemand kijkt er raar van op. Maar stel dat diezelfde vrouw daar in haar ondergoed zou fietsen, dan zou iedereen het vreemd vinden. Maar wat is het verschil? Ja, de stof… Op internet staat een aansprekend filmpje waarin een jonge vrouw aan meiden de vraag stelt hoe ze zich zouden voelen om in ondergoed de huiskamer binnen te lopen terwijl de kamer vol zit met vrienden van pa. Daar voel je je op zijn minst ongemakkelijk bij, maar op het strand hetzelfde doen in bikini: geen probleem…
Belangrijker nog dan deze overwegingen
is natuurlijk de vraag wat je hier als christen van moet vinden.
Wat vraagt God van ons?
Heel wat christenen denken helaas over veel dingen nauwelijks na en accepteren klakkeloos wat hun omgeving doet en aanbiedt. Maar de Heere roept ons op de geesten te beproeven of ze uit God zijn (of niet). Als ik me niet vergis, komt de bikini niet voort uit een geest die veel verwantschap toont met God. Hoe je het ook wendt of keert, het principe van de bikini is toch grof gezegd: zo veel mogelijk van je lichaam laten zien met zo weinig mogelijk stof. Dat verhoudt zich slecht tot de Bijbelse oproep tot ingetogenheid en voorzichtigheid (1 Tim. 2: 9). Met de kleding die we dragen geven we signalen af. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat een van de bedoelingen van een bikini is om aandacht te vestigen op je lichaam.
In een filmpje op internet stelt Nastasia Grace, een jonge vrouw, de vraag wat je beoogt met de presentatie van jezelf: gaat het je erom dat mensen jóuw beeld zien of het beeld van Christus? Daarnaast is kleding is bedoeld om ons te beschermen tegen al te nieuwsgierige blikken van anderen. Het is belangrijk dat ouders daar met hun kinderen over spreken. Dat geldt uiteraard niet alleen voor badkleding, maar voor alle kleding. Ik vertel mijn dochters dat ik me als man wat ongemakkelijk voel als ik mensen in bikini voor me heb. Af en toe ga ik wel eens mee naar het strand en dan denk ik aan Jobs woorden dat hij een verbond met zijn ogen wilde sluiten om niet vol begeerte naar een meisje/vrouw te kijken. Dat is de roeping voor christenmannen, maar het lijkt me dat ook christenvrouwen de roeping hebben niet onnodig verkeerde gevoelens bij anderen op te wekken.
Af en toe ga ik wel eens mee naar het strand en dan denk ik aan Jobs woorden
dat hij een verbond met zijn ogen wilde sluiten.
Leidt elkaar niet in verzoeking
In het reeds genoemde filmpje vertelt Nastasia Grace dat een van de redenen waarom zij geen bikini draagt is dat ze haar vrienden wil niet laten struikelen. Dat vind ik mooi. Als christenen moeten we steeds weer leren dat het niet in de eerste plaats gaat om onze vrijheid, maar om de liefde. De liefde zoekt zichzelf niet, maar is uit op het goede voor de ander. Is het dan teveel gevraagd als bepaalde kleding mensen misschien in verleiding of verlegenheid brengt, ervan af te zien deze te dragen? Dat is althans een overweging die ik mijn kinderen graag meegeef. Laat we bij alles wat we doen, denken en dragen ons afvragen: ‘Wat wilt U dat ik doen zal?’ En steeds weer bidden: ‘O Zoon, maak ons Uw beeld gelijk…’.
Want, zoals John Piper terecht zegt: Totdat je Christus op juiste waarde schat zal je houding ten aanzien van kleding beheerst worden door krachten die God niet eren. Pas als Hij – Die naakt voor ons aan het kruis wilde gaan, waarde voor ons krijgt – zal het ons verlangen zijn Hem te eren: zelfs met wat we dragen en niet dragen!
Dr. M. Klaassen is predikant binnen de Hersteld Hervormde Kerk en lector bij Bijbels Beraad m/v. Momenteel werkt hij aan een handboek seksuele ethiek (verschijnt voorjaar 2024 D.V). Dit artikel verscheen eerder op CVandaag, n.a.v. een preek over wereldgelijkvormigheid, waarin hij dit thema illustreerde met het voorbeeld van de bikini.
